İnternetin bu kadar yaygın olmadığı günlerde, kullanıcıların karşılaştığı temel sorunlardan biri, alan adlarının internet protokolü (IP) adresleriyle eşleştirilmemesiydi.
Bu nedenle bir websitesini ziyaret etmek isteyen ortalama bir kullanıcı gitmek istediği web sitesi için alan adı yerine o sitenin IP adresini yazmak zorundaydı.
Geleneksel IP adresleri ile benzer şekilde kripto para cüzdan adresleri de oldukça uzun rakam ve harflerin kombinasyonundan oluşuyor. Bu nedenle Ethereum ağı üzerinden para göndermek isteyen bir kişi, adresi girerken her sayı ve harfin doğru yazıldığından emin olması gerekiyor.
İçindekiler
- Ethereum Name Service (ENS) Nedir?
- ENS’ler Nasıl Çalışır?
- DNS ve ENS Arasındaki Farklar Nelerdir?
- Bir Ethereum Name Service Alan Adı Nasıl Kaydedilir?
- Ethereum Name Service Yönetişim Modeli
Bu bağlamda blockchain tabanlı teknolojilerin zaman zaman cezalandırıcı olduğunu hatırlatalım. Zira eğer para gönderirken ya da alırken cüzdan adresinizi doğru girmezseniz veya bir harfi yanlış girerseniz fonlarınız geri döndürülemez bir şekilde kaybolacaktır. İşlemi geri almak veya iade etmek için iletişime geçebileceğiniz herhangi bir merkezi otorite olmaması nedeniyle bu para tamamen kaybedilmiş olur.
Nasıl ki Alan Adı Sistemi (DNS) internetin geleceği için kritik bir soruna çözüm getiriyorsa Ethereum Name Service için de durum bu şekilde.
Ethereum Name Service (ENS) Nedir?
Ethereum Name Service (ENS) ve Alan Adı Sistemi (DNS) iki farklı sektörde oldukça benzer bir problemi ele alıyor. Özünde, Ethereum Name Service, Ethereum blok zincirinde çalışan dağıtılmış, açık ve genişletilebilir bir adlandırma sistemidir.
ENS, insan tarafından kolaylıkla okunabilen isimleri makine tarafından okunabilen tanımlayıcılarla eşleştirmeyi amaçlar. Bu durumda, cüzdanın insan tarafından okunabilen adresi “cactus.eth” gibi bir şey olabilirken, makine tarafından okunabilen tanımlayıcı Ethereum adresi ise 42 karakterden oluşuyor.
Aşağıdaki görselde bir Ethereum adresinin neye benzediğinin bir örneğini verdik. Adres Ethereum Vakfı’na ait. Oluşturduğumuz ENS alan adı, bu kılavuzun amacına yönelik sadece bir örnek:
Bu örnekte standart bir Ethereum adresi, insan tarafından okunabilir bir metne “foundation.eth” dönüştürüldü. Bu, kullanıcıların standart adres yerine fon gönderebilecekleri veya “foundation.eth” ile etkileşime girebilecekleri anlamına geliyor. Özetle Ethereum Name Service, 42 karakterlik Ethereum cüzdan adreslerini, normal insanların kolaylıkla hatırlayabileceği şekle getiriyor. Bu da hata olasılığını önemli ölçüde azaltıyor.
Resmi ENS belgelerine göre, sistem “İnternet’in Alan Adı Hizmeti olan DNS ile benzer hedefleri olsa da Ethereum blok zinciri tarafından sağlanan yetenekler ve kısıtlamalar nedeniyle önemli ölçüde farklı bir mimariye sahiptir
DNS’ye benzer şekilde ENS, alan adı verilen noktalarla ayrılmış hiyerarşik adlardan oluşan bir sistem üzerinde de çalışıyor. Bir alanın sahibi ayrıca alt alan adları (subdomains) üzerinde de tam kontrole sahip.
ENS Nasıl Çalışır?
Ethereum Name Service’in iki temel bileşeni vardır. Yani bunlar kayıt defteri ve çözümleyicilerdir. Sistemin mimarisi şu şekilde görünür:
Kayıt
Kayıt defteri, tüm alan ve alt alan adlarının bir listesini tutar. Kayır defteri bunların her biri hakkında üç temel bilgi depolamak için tasarlanmış akıllı bir sözleşmeden oluşur. Bu parçalar:
- Alan adının sahibi
- Alan adının çözümleyicisi
- Domain altındaki tüm kayıtlar için yaşam süresini önbelleğe alma
ENS kaydı çok basittir, bir domain’den sorumlu olan çözümleyiciye eşlemektir. Bu arada, ENS kayıt defterindeki alan sahiplerinin şunları yapmasına izin verilir:
- Alt alan adlarının sahipliğini değiştirme
- Alanlarının sahipliğini başka bir adrese aktarma
- Etki alanı için çözümleyiciyi ve yaşam süresini (TTL) ayarlayın
Çözümleyiciler
Çözümleyiciler ise isimlerin adreslere çevrilmesinden sorumlu. Gerekli standartları uygulayan her sözleşme, Ethereum Name Service’te çözümleyici olma yeteneğine sahiptir. Ancak ENS’de isim çözümlemesi iki adımdan oluşan bir işlemdir.
İlki, kayıt defterine, söz konusu alan adından hangi çözümleyicinin sorumlu olduğunu sormaktır. İkincisi, o belirli çözümleyiciden sorgunun cevabını istemektir. Mimari açıdan çözümleyiciler şu şekilde şöyle görünür:
DNS ve ENS Arasındaki Fark
Alan Adı Sistemi (DNS), 1983 yılında ABD’li bir bilgisayar bilimcisi Paul Mockapetris tarafından oluşturuldu. Bir başka Amerikalı bilim insanı olan Elizabeth Feinler’in çalışmaları da DNS’ler için kritik öneme sahip.
Basit bir ifadeyle DNS’in amacı, internet protokolü (IP) adreslerini etki alanının insan dostu adlarıyla eşleştirmektir. Bu, kullanıcıların gerçek sayısal IP adresini girmek yerine web sitesinin adını yazmasına olanak sağlıyor.
Benzer ancak farklı bir şekilde, Ethereum Name Service, insanlara (uygulamaların yanı sıra) kripto para birimi adreslerini kolaylıkla okumaları ve paylaşmaları için daha kolay bir yol sağlamaya çalışır.
Bir Ethereum Name Service (ENS) Alan Adı Nasıl Kaydedilir?
Bir Ethereum Name Service alan adını kaydettirmek oldukça basittir ve tek yapmanız gereken MetaMask gibi sıcak cüzdana sahip olmaktır.
app.ens.domains‘e (ENS alanı kaydettirmek için resmi web sitesi) gidin ve kaydetmek istediğiniz alan adını yazın. Bu arayüzde alan adının kullanılabilir olup olmadığı kontrol edilcektir.
İsminizi seçtikten sonra yapmanız gereken tek şey aşağıda verilen talimatları takip etmek:
Ethereum Name Service Yönetişimi
Ethereum Name Service, her biri kendi önemini taşıyan birkaç farklı kol tarafından yönetilir.
ENS Token & ENS Token Dağıtımı
ENS token, Ethereum blockchain’inde ERC-20 token standartını kullanan standart bir token’dır. Temel amacı, Ethereum Name Service ağının yönetişimi için kullanılmasıdır.
Token sahipleri teklif sunabilir ve oylarını kullanabilirler. Topluluk üyelerinin fikirlerini tartışabilecekleri ve yönetimle ilgili tartışmalar yapabilecekleri ana yer, discuss.ens.domain forumudur.
ENS token, daha önce bir ENS alan adı kaydettirmiş kişilere airdrop yöntemiyle gönderildi. Talep süreci 8 Kasım 2021’de başladı ve kullanıcılara gönderilen token’ları talep etmeleri için 4 Mayıs 2022’ye kadar süre verildi.
Toplam arzın %25’i airdrop yoluyla dağıtılırken, geri kalanı aşağıdaki grafikte gösterildiği gibi belirlendi:
ENS DAO
Merkezsizlik teması altında Ethereum Name Service, merkezi olmayan otonom organizasyon (DAO) tarafından işletilmektedir. DAO’nun kendisi, protokolün gelecekteki gelişimini belirlemek için teklif sunabilen ve bunlara oy verebilen ENS token sahipleri tarafından yönetilir.
ENS Vakfı
ENS DAO’nun kendisi, ENS Vakfı adı verilen mevcut bir Cayman Adaları Vakfı tarafından temsil edilmektedir.
ENS Vakfı’nın aşağıdakiler dahil birkaç amacı vardır:
- Tüzel kişiliğe sahip olmadığı için vergi gereksinimlerine uymak için, DAO katılımcıları, bu fonlara erişimleri olmasa bile, DAO’nun gelirinin belirli bir kısmından sorumlu olabilir.
- Diğer şirketlerle sözleşme yapmak.
- DAO’nun eylemleri için DAO’daki katılımcılara sınırlı sorumluluk sağlamak.
Sonuç
ENS, kripto para ekosisteminde son yıllardaki en kritik teknolojik gelişmelerden biri ve aynı zamanda sektörü zorlayan bazı acil sorunları, yani kullanıcı deneyimini çözmeye yönelik bir adımdır.
Uzun rastgele sayı ve harf dizileriyle uğraşmak çoğu zaman kripto para piyasasında transfer gerçekleştirirken ortaya çıkan hataların nedeni. Kripto para piyasasında yapılan bu hatalar özellikle çok pahalıya mal olabilir. Adresleri normalleştirmek ve bunları insan tarafından okunabilir ve kolay bir şekilde sunmak, DNS’nin İnternet kullanıcıları için UX’i geliştirilmesi gibi genel kullanıcı deneyimini iyileştirmeye yönelik önemli bir adımdır.
Aynı zamanda, alan adlarının ve adların DNS kayıtları tipik olarak merkezi sunucularda depolanır ve bu da onları saldırıya açık hale getirir. Öte yandan ENS, Ethereum’un blockchain ağı tarafından güvence altına alınır ve bu da onları çok yönlü ve daha güvenli hale getirir.
Bununla birlikte, Ethereum Name Service şüphesiz çok önemli bir buluş ve hızla yaygınlaşan ve binlerce kişi tarafından kullanılan bir yenilik.