Spot Bitcoin ETF’leri, kripto para sektöründe devrim yaratarak BTC’ye yatırım yapmayı çok daha kolay hale getirebilir.
Bu yazımızda “Spot Bitcoin ETF’leri nedir, kripto para piyasası için neden önemli, sektörde ne gibi etkilere yol açabilir, SEC spot Bitcoin ETF’lerini onaylarsa ne olacak?” gibi en çok merak edilen soruların yanıtlarına bakacağız.
Bitcoin ETF’leri özellikle de spot Bitcoin ETF’leri son dönemde kripto para sektörünün ana gündem maddeleri arasında yer alıyor. Borsa Yatırım Fonları olarak Türkçe’ye çevirilen ETF’ler, finans dünyasındaki en yeni yatırım araçlarından bir tanesi.
Spot Bitcoin ETF’leri, insanların günlük yaşantılarında Bitcoin’e yatırım yapmasını çok daha kolay ve erişilebilir hale getirebilir.
Spot Bitcoin ETF’i, değeri BTC fiyatını takip eden ve borsada işlem gören bir tür yatırım fonudur. İnsanlar tıpkı hisse senedi satın alır gibi borsalar üzerinden bu yatırım fonunu alarak BTC’ye yatırım yapabilir.
Peki neden spot Bitcoin ETF’leri bu kadar önemli? İnsanlar halihazırda borsalar üzerinden kolaylıkla Bitcoin satın alabiliyor dediğinizi duyar gibiyim. Spot Bitcoin ETF’leri, hem bireysel hem de kurumsal yatırımcıların kripto para cüzdanı oluşturmadan veya herhangi bir kripto para borsasına kayıt olmadan BTC alıp satmasına olanak sağlıyor.
Yatırımcılar spot Bitcoin ETF’leri aracılığıyla kripto para borsalarına veya cüzdanlarına kayıt olmadan tıpkı hisse senedi satın alır gibi aracı kurum hesapları üzerinden BTC alıp satabilirler.
Her ne kadar spot Bitcoin ETF’leri kadar ünlü olmasa da Bitcoin vadeli ETF’lerinin de gözardı edilmemesi gerekiyor. Çünkü her ne kadar SEC, spot Bitcoin ETF’lerine yeşil ışık yakmasa da geride bıraktığımız yıllarda onay verdi. Halihazırda Bitcoin vadeli ETF’leri ABD’deki borsalarda işlem görüyor.
Spot Bitcoin ETF’leri doğrudan BTC fiyatını takip ederken Bitcoin vadeli ETF’leri ise Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerinin değerini takip ediyor.
Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri, gelecekteki belirli bir tarihte önceden belirlenmiş bir fiyattan Bitcoin alma veya satma anlaşmalarıdır.
ABD’nin ilk vadeli Bitcoin ETF’i 2021 yılında ProShares tarafından piyasaya sürüldü. Bu gelişme her ne kadar kripto para piyasasında büyük yankı uyandırsa da ilgi yıllar içerisinde Bitcoin ETF’lerinden spot Bitcoin ETF’lerine kaydı.
ETF kavramını derinlemesine incelemeden önce Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerine de bir bakalım. Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri, Bitcoin’i gelecekteki bir tarihte belirli bir fiyattan almak veya satmak için yapılan anlaşmalardır. Yatırımcılar, Bitcoin’in gelecekteki fiyatının düşeceğini ya da yükseleceğini öngörerek Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerine yatırım yaparlar.
Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerinin onaylanmasınına üzerinden uzun bir süre geçti ve bu tür ürünler Chicago Ticaret Borsası (CME) gibi büyük platformlarda işlem görüyor. Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri, özellikle kurumsal yatırımcıların kripto paralara yönelik ilgisini arttırma konusunda da büyük rol oynadı.
Bitcoin ETF’leri yönelik girişimler, özellikle yasalar, düzenlemeler ve aksilikler nedeniyle oldukça zorlu günlere sahne oldu.
İlk Bitcoin ETF başvurusu, erken dönem BTC yatırımcılarından Tyler ve Cameron Winklevoss ikizleri tarafından yapıldı. Ancak SEC, dolandırıcılık ve piyasa manipülasyonu gibi endişeler nedeniyle bu başvuruyu 2017 yılında reddetti.
SEC’in Bitcoin ETF’lerine ilişkin bu yaklaşımı takip eden yıllarda da devam etti. SEC, spot Bitcoin ETF’lerine yönelik başvuruları bugüne dek yeşil ışık yakmadı. SEC bugüne kadar VanEck ve Bitwise başta olmak üzere yüksek profilli şirketlerden gelen yaklaşık 30 spot Bitcoin ETF başvurusunu reddetti.
Ancak SEC’in bu yaklaşımı, finans devlerini caydırmadı. Kripto para piyasasının potansiyeli ve yıllar içerisinde kaydettiği büyüme finans devlerinin bu konudaki umutlarını canlı tuttu.
2023 yılının Eylül ayı itibariyle SEC, 9 spot Bitcoin ETF başvurusunu incelemek üzere kabul etmiş durumda. Bunlar şu şekilde:
CryptoPotato olarak kısa bir süre önce bildirdiğimiz üzere, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), 26 Eylül tarihinde ARK Shares Bitcoin ETF ve Global X Bitcoin Trust ETF başvurularına ilişkin karar tarihini bir kez daha erteledi. Dolayısıyla SEC, bu başvurular için nihai kararını 2024 yılının Ocak ayında açıklayacak.
Bununla birlikte önde gelen analistler, SEC’in bu erken gelen ertemele kararının ardından diğer ETF başvurularının da aynı kaderi paylaşacağını düşünüyor.
Spot Bitcoin ETF’lerinin onaylanacağı konusunda kripto para sektörünün umutlarını arttıran gelişme, BlackRock’ın 15 Haziran 2023’te spot Bitcoin ETF’i başvurusunda bulunması oldu.
Yönetimi altında yaklaşık 10 trilyon dolarlık varlık bulunan BlackRock dünyanın en büyük varlık yönetim şirketi konumunda. Dolayısıyla BlackRock’ın Bitcoin odaklı bu ürüne ilgi göstermesi, yalnızca kripto para topluluğunda değil aynı zamanda tüm dünyada büyük bir heyecan yarattı.
BlackRock başvurusunda kripto saklama kuruluşu ve spot piyasa veri sağlayıcısı olarak Coinbase’e, nakit saklama kuruluşu olarak ise BNY Mellon’a yer verdi.
New York merkezli varlık yönetim şirketi WisdomTree, Bitcoin ETF’leri konusunda oldukça deneyimli. Zira şirket 2019 yılında İsviçre’de Bitcoin ETF’ini kullanıma sundu. ABD merkezli şirket, 2023 yılının Haziran ayında bir kez daha spot Bitcoin ETF’i başvurusunda bulundu. Bu başvuru, BlackRock’ın başvurusuyla aynı gün içerisinde işleme alındı.
Invesco ve Galaxy Digital, 2021 yılının Eylül ayında ortaklaşa bir şekilde Invesco Galaxy Bitcoin ETF’i için SEC’in kapısına dayandı. Ancak bu başvuru SEC tarafından kabul görmedi. Bununla birlikte taraflar, BlackRock’ın spot Bitcoin ETF başvurusunda bulunmasının ardından 2023 yılının ortalarında bir kez daha Invesco Galaxy Bitcoin ETF’i için başvuruda bulundu.
İlk spot Bitcoin ETF başvurusunu 2021 yılının Ocak ayında yapan Valkyrie Investments’ın bu ürünü SEC tarafından onaylanmadı. Bununla birlikte Valkyrie Investments, 2023 yılının Haziran ayında yeni bir spot Bitcoin ETF başvurusu daha yaptı.
Cathie Wood liderliğindeki Ark Investment ilk başvurusunu 2021 yılında yapan finans devleri arasında yer alıyor. Önceki iki başvurusu SEC’ten kabul edilmeyen Ark Invest, üçüncü başvurusunu yaptı. Ark Invest, 2023 yılının Haziran ayında Ark21Shares ETF başvurusunu BlackRock’ınkine benzer bir gözetim-paylaşım düzenlemesi içerecek şekilde güncelledi.
Spot Bitcoin ETF’leri konusunda ilk başvurulardan birini yapan VanEck, 22 Haziran 2023’te Cboe BZX borsasında VanEck Bitcoin Trust adlı ürünün başlatmak için yeni bir başvuruda daha bulundu.
ABD merkezli çok uluslu finans devi Fidelity, 2023 yılının Haziran ayının son günlerinde spot Bitcoin ETF başvurusunda bulunan şirketler arasına katıldı. Fidelity’nin başvurusu, BlackRock’ın başvurusuyla aynı gün SEC’in resmi takvimine eklendi.
SEC’in spot Bitcoin ETF’lerine yeşil ışık yakması durumunda bu gelişme kripto para piyasasında çağ açıp çağ kapatabilir. Bu nedenle kripto para topluluğunda nefesler tutuldu ve SEC’in bu tür başvuruları onaylaması bekleniyor.
Spot Bitcoin ETF ürünlerinin olası onayı, kripto paraların ana akımda benimsenmesi konusunda kritik bir rol oynayacağından kurumsal yatırımcıların Bitcoin’e akın etmesiyle sonuçlanabilir. Elbette bu durum geniş çapta altcoin’lerin de benimsenmesini arttıracaktır.