Yazar:
Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin zk-EVM’lerin Ethereum ana ağında konuşlandırılmasının ağdaki doğrulama sürecini hızlandıracağına inanıyor.
Vitalik Buterin, zk-EVM’lerin Ethereum ana ağında konuşlandırılmasına destek verdi. Buterin kısa bir süre önce paylaştığı blog gönderisinde zk-EVM’lerin Ethereum’un merkezsizliğini ve güvenliğini tehlikeleye atmadan ağdaki doğrulama sürecini hızlandıracağını ifade etti. Buterin böylelikle Ethereum’un ölçeklenebilirliğinin artırılabileceğine inanıyor.
zk-EVM’ler Ethereum’un Çoklu İstemci Felsefesiyle Etkileşime Girecek
Rusya kökenli Kanadalı bilgisayar programcısı Vitalik Buterin’e göre Ethereum, çoklu istemci felsefesi sayesinde ağın güvenliğini ve merkezsizliğini koruyacak. Çoklu istemci felsefesi, kullanıcıların node’ları ortaklaşa çalıştırmasına ve birden fazla ekibin uygulama yapmasına olanak tanıyor.
Vitalik Buterin, tüm doğrulama süreçlerinin zk-EVM’lerin entegrasyonu ile değiştirilebileceğine ve bu sayede Ethereum ağının ölçeklenebilirliğinin artırılacağına inanıyor. zk-EVM’ler, akıllı sözleşmeleri ve uygulama uyumluluğunu desteklerken sıfır bilgi kanıtları (zero-knowledge proofs) üreterek Ethereum’un ölçeklenebilirliğini artıran yeni bir Ethereum Sanal Makinesi (EVM) türüdür.
Şu anda halihazırda popüler Ethereum katman-2 ölçeklendirme çözümü Polygon kendi zk-EVM’sini kullanıyor. Polygon’un zk-EVM’si birden fazla işlemi tek bir kanıtta toplayarak ağın bu işlemleri tek bir seferde sorunsuz bir şekilde işlemesine olanak sağlıyor.
Vitalik Buterin ise zk-EVM’lerin yalnızca katman-2 ağlarına değil Ethereum ana ağına (L1) da entegre edilmesinin mümkün olduğuna inanıyor. Vitalik Buterin’e göre zk-EVM’ler, Ethereum katman-1 ağındaki doğrulama sorunlarını çözecek.
Ethereum’un Katman-1 Ağına zk-EVM’lerin Entegrasyonu
Vitalik Buterin, zk-EVM’lerin Ethereum ağına nasıl entegre edilebileceğini ve karşılaşılabilecek zorlukları özetledi.
Buterin katman-1 protokollerinin katman-2’ler için bir takas merkezi olarak işlev görebileceğini ancak bu senaryonun katman-1 protokollerini ekonomik çıkmaza sürükleyeceğini ve işlem ücretlerini artıracağını ifade etti.
Bir başka senaryoda ise Vitalik Buterin, Ethereum ana ağındaki bir bloğun EVM yürütmesini doğrulamak için bir tip 1 zk-EVM oluşturulmasını önerdi. Vitalik Buterin her ne kadar bu senaryonun zorlu olduğunu kabul etse de geliştiricilerin sorunların üstesinden gelmenin bir yolunu bulacağını inanıyor. Buterin konuyla ilgili olarak şu açıklamayı kaydetti:
Bu teknolojilerle gelecek çok daha iyi görünüyor. Ethereum blokları bugünkünden çok daha küçük hale gelecek ve herkes dizüstü bilgisayarında, telefonunda hatta bir tarayıcı uzantısında tam doğrulama node’u çalıştırabilecek ve tüm bunlar Ethereum’un çoklu istemci felsefesinin faydaları korunarak gerçekleşecek.
