Yazar:
Mina Protocol (MINA), gizlilik odaklı kripto para piyasasının önde gelen isimlerinden biri. Nedir bu Mina? Diğer blockchain ağlarından farkı ne? MINA ne işe yarıyor?
Tüm soruların cevabını bu yazıda bulabilirsiniz.
Mina Protocol Nedir?
Mina, kendini “dünyanın en hafif blockchain’i” olarak tanımlıyor. Protokol, minimal düzeyde yer kaplayan bir blockchain oluşturmaya odaklanıyor.
Mina Protocol, Evan Shapiro ve Izaak Meckler’ın kurduğu O(1) Labs tarafından 2017 yılında geliştirilmeye başlandı. Mainnet, 2021 yılında kullanıma açıldı.
Mina, protokolde ne kadar işlem gerçekleştirildiğinden bağımsız olarak, blockchain’in boyutunu 22 kilobaytta tutmaya çalışıyor. Kıyaslamak gerekirse, Bitcoin ağının boyutu 400 GB civarında ve sürekli artıyor. Ethereum’un 2016’da 5 GB olan büyüklüğü ise 2021’de 220 GB’yi geçti.
Küçük boyutu sayesinde Mina’da herkes tam düğüm (full node) olabiliyor, üstelik bunu yalnızca cep telefonu kullanarak gerçekleştirebiliyor. Böylece tam düğüm çalıştırmak için gerekli hesaplama gücü ve enerji ihtiyacı da azalıyor.
Mina’nın bu özelliği ölçeklenmeyi artırıyor. Yani işlemler çok daha hızlı bir şekilde ve düşük maliyet ile gerçekleştirebiliyor.
Protokol, bu başarısını zk-SNARK teknolojisine borçlu. Sıfır bilgi ispatına dayalı bu teknoloji, bir verinin içeriği açıklanmadan doğrulanmasına olanak sağlıyor. İşlemleri doğrularken tüm blockchain geçmişinin de doğrulanma ihtiyacı ortadan kalkıyor. Tüm geçmiş yerine, yalnızca şifrelenmiş ve sıfır bilgi içeren kanıt doğrulanıyor. Bu özellik hem hızı hem de gizliliği artırıyor.
Mina ağını iki grup yürütüyor: Snarker’lar ve doğrulayıcılar. Snarker’lar, sıfır bilgi içeren şifrelenmiş kanıtların oluşturulmasından sorumlu. Doğrulayıcılar ise adından da anlaşılacağı üzere işlemleri doğruluyor ve blok oluşturuyor.
Protokol akıllı sözleşme oluşumu ve kullanımını da destekliyor. Mina tabanlı akıllı sözleşmelere zkApp deniyor.
Mina, diğer blockchain protokollerinin aksine, internetteki verileri doğrulayabiliyor. Böylece gerçek dünya verileri, gizliliği korunarak zincir üstüne taşınıyor.
Diğer blockchain ağları ve Mina arasında köprü kurma çalışmaları da sürüyor. İlgili çalışmalar tamamlandığında, Ethereum ve Polygon üzerindeki veriler, Mina yoluyla gizli ve hızlı bir şekilde doğrulanabilecek.
MINA Coin Nedir?
MINA, bir hisse ispatı (proof of stake) blockchain ağı olan Mina’nın yönetişim token’ıdır. Protokol kararları, MINA sahipleri tarafından alınır.
Blok üreticisi olmak için MINA stake etmek, yani protokole kripto para kilitlemek gerekiyor. Üretilen bloklar karşılığında, stake edilen oranda MINA ödül olarak kazanılıyor. Staking için belirlenmiş bir minimum miktar bulunmuyor.
Protokolde gerçekleştirilen işlemlerin ücreti de MINA ile ödeniyor.
MINA, serbest piyasada listelenen bir kripto para ve değeri piyasa koşullarına göre artıp azalabiliyor. Dolayısıyla bir yatırım aracı olarak da kullanılabiliyor. MINA; Binance, Paribu, Crypto.com, Bybit, Kraken, Gate, Coinbase, OKX ve MEXC gibi çok sayıda merkezi borsada listeleniyor.
