Ethereum ağında özellikle layer-2 protokollerinin ölçeklenmesini iyileştirecek Dencun güncellemesi geçtiğimiz günlerde gerçekleşti. Dikkatler şimdi ise fiyatında yükseliş beklenen L2 kripto paralarına çevrildi.
Bunlardan biri olan Metis, ölçeklenmeyi artırma yolunda bir adım daha atarak, merkeziyetsiz sıralayıcısının alpha versiyonunu piyasaya sürdü.
Peki nedir bu Metis? Nasıl çalışır? METIS coin ne işe yarar? Nereden satın alınır?
Tüm soruları bu yazıda yanıtladık.
Metis Nedir?
Metis, bir Ethereum layer-2 (katman 2) rollup ölçeklenme çözümüdür. Çözmeye çalıştığı şey, Ethereum blockchain ağının ölçeklenebilirliğini artırmak, yani işlem hızını artırırken masrafını düşürmektir.
Metis projesi; Elena Sinelnikova, Kevin Liu ve Yuan Su’nun kurduğu MetisLab Foundation tarafından 2019 yılında başlatıldı. Blockchain Kasım 2021’de kullanıma açıldı. Metis’in ana ağına (mainnet) Andromeda Network deniyor.
Metis’in ana amacı, merkeziyetsiz uygulama (dApp) oluşturmayı ve yönetmeyi kolaylaştırmak. Sunduğu özellikler ile ölçeklenmeyi artırarak, dApp kullanımını da çok daha kolay, sorunsuz ve ucuz hale getiriyor.
Metis, ölçeklenmeyi optimistic rollup teknolojisi ile sağlıyor. Rollup, işlemlerin mainnet (ana ağ) dışına taşınarak gerçekleştirildikten sonra kümelenme sürecini ifade ediyor. Kümelenen işlemler mainnet’e tek bir işlem olarak değil, kümelenen haliyle kaydediliyor.
Optimistic rollup’lar ise blok oluşturmak için kullanılan alanı azaltmaya odaklanıyor. Mainnet’te asgari düzeyde veri saklanıyor. Böylece işlemler çok daha hızlı bir şekilde onaylanabiliyor.
Metis, Mart 2024 itibarıyla optimistic rollup’ların hızı ile zk-rollup’ların güvenliğini bir arada sunacak hibrit bir rollup geliştirmek üzere çalışmalarına devam ediyor. Hibrit rollup, tamamlandığında türünün ilk ve tek örneği olacak.
Metis’in kendi geliştirdiği bir merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO) modeli var. Merkeziyetsiz otonom şirket (DAC) adlı bu model, Web3 dünyasına adım atmak isteyen şirket ve kuruluşlara yardımcı oluyor. DAC sayesinde merkezi ve merkeziyetsiz arasında kalan, itibar ve güven temelli, dağıtık bir yönetişim modeli uygulanabiliyor.
Ekosistemde bir NFT köprüsü de bulunuyor. Bu köprü yoluyla Ethereum ve Andromeda arasında NFT aktarımı yapılabiliyor. Metis üzerinde NFT basmak da mümkün. Metis’te basılan NFT’ler, IPFS ile depolanabiliyor.
Metis’in ayrıca Polis adlı bir aracı yazılım platformu bulunuyor. Geliştiriciler, bu platformda Metis’te kullandıkları akıllı sözleşmeleri yönetebiliyorlar.
METIS Coin Nedir?
METIS, Metis ekosisteminin yönetişim token’ıdır. ERC-20 standardıyla geliştirilmiştir.
Metis ekosisteminde işlemler, sıralayıcı (sequencer) ve gezginler (ranger) tarafından doğrulanıyor. Sıralayıcı veya gezgin olmak için bir miktar METIS stake etmek, yani kilitlemek gerekiyor. İşlem doğrulama görevini üstlenenler, stake ettikleri coin ile doğru orantılı miktarda staking ödülü kazanıyor. Bu ödül de METIS olarak veriliyor.
Ekosistemdeki işlem ve gas ücretleri de METIS olarak ödeniyor.
METIS, ayrıca serbest piyasada işlem gören bir kripto para. Dolayısıyla yatırım aracı olarak da kullanılıyor.
METIS Nasıl Satın Alınır?
METIS, çok sayıda merkezi ve merkeziyetsiz kripto para borsasında listeleniyor. Bunlar arasında OKX, Uniswap, Coinbase, BingX, Gate, Crypto.com, Bitget, MEXC ve KuCoin var.
Binance de Mart 2024 ortalarında METIS’i listelemeye başladı.