Bu yazımızda kripto para topluluğunun en çok merak ettiği sorulardan birini yanıtlayacağız. Ethereum 2.0 yükseltmesi fiyatlandı mı, fiyatlanacak mı?
ETH 2.0 yükseltmesi şüphesiz 2022 yılında kripto para piyasasında en çok beklenen olaylardan biri. Eylül ayında gerçekleşmesi planlanan Merge ile birlikte Ethereum ağı Proof-of-Work’ten Proof-of-Stake’e geçiş yapacak.
Ethereum, Haziran ayındaki en düşük seviyelerinden bu yana %90’ı aşkın yükseliş yaşadı. Birçoğu bu yükselişin büyük ölçüde ETH 2.0 yükseltmesine yönelik beklentilerden kaynaklandığını düşünüyor. Peki Ethereum gerçekten ETH 2.0 beklentileri nedeniyle mi fiyatlandı? Gelin bu konunun temeline inelim ve bazı sorulara yanıt arayalım.
Kripto para ticareti dünyasında, bir varlığın fiyatı bir dizi farklı şeyden etkilenir. Kritik protokol yükseltmeleri, olumlu veya olumsuz şekilde fiyat için bir katalizör olabilir.
Örneğin, kripto para piyasasının döngüler halinde hareket ettiğine dair çok belirgin ve popüler bir teori var: yükseliş ve düşüş. Yükseliş döngüleri, fiyatların yükseldiği zamandır ve topluluk, Bitcoin blok ödülü yarılanmasının olumlu tetikleyici olduğu sonucuna varmıştır. Neden yarılanma?
Bitcoin, toplam piyasa değeri açısından en büyük kripto para birimi. Bu yazının yazıldığı sırada, Bitcoin’in piyasa değeri tüm kripto para piyasasının kapitalizasyonunun %40’ını oluşturuyor. Bu nedenle Bitcoin fiyatı yükselişe geçtiğinde diğer kripto para birimleri de buna ayak uyduruyor.
Bitcoin yarılanması, ağa yeni bloklar eklemek için ödül olarak alınan BTC madencilerinin sayısını yarıya indirdiği için, kripto para piyasasındaki tartışmasız en önemli olaylardan biri. Esasen bu, mevcut talebi karşılamak için yeterli BTC’nin olmaması nedeniyle arz şoku yaratıyor. Bu durum da Bitcoin fiyatını olumlu bir şekilde etkiliyor.
Bunu akılda tutarak, Bitcoin blok ödülü yarılanması yaklaştıkça BTC’nin tepki vermesi ve fiyatın buna bağlı olarak ayarlanması gerektiği anlamına geliyor. Ancak lider kripto para birimi genellikle blok ödülü yarılanması öncesi fiyatlanmıyor. Bitcoin’de fiyatlanma blok ödülü yarılanması gerçekleştikten sonra başlıyor.
“Fiyatlanma” tabirinin buradan yola çıkarak gelecekteki bir gelişmenin veya haberin söz konusu varlığın üzerindeki etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
Şimdi Ethereum’da yaklaşan Merge’nin fiyatlanıp fiyatlanmadığını belirlemek için, teorik olarak piyasa etkisinin ne olduğuna bakalım.
Konuya aşina olmayanlar için “Merge”, Ethereum’un Proof-of-Work (PoW) fikirbirliği algoritmasından Proof-of-Stake (PoS) fikirbirliği algoritmasına geçişi için kullanılan bir terim. Teknik ve yönetişim açısından bir sürü değişikliğe yol açacak yükseltme aynı zamanda Ethereum’un token ekonomisini de doğrudan etkileyecek.
Bu yazının yazıldığı sırada, Ethereum ağı hala PoW’u kullanıyordu. Bu, Ethereum ağında hala blok eklemek ve işlemleri doğrulamak için madencilerin ETH ödülleri kazandığı anlamına geliyor. Ethereum.org’a göre, mevcut ETH üretimi:
Merge gerçekleştiğinde, stake ödülleri için günde yalnızca 1.600 ETH üretilecek. Bu, toplam ETH ihracını yüzde 90 oranında düşmesine yol açacak.
Karşılaştırmak gerekirse, Bitcoin’de blok ödülü yarılanması, adından da anlaşılacağı üzere arzı %50 oranında azaltıyor. Bitcoin ağında her dört yılda bir BTC üretiminin yarı yarıya azalması önemli fiyat değişimlerine yol açıyor. Ancak Ethereum arzı Merge ile birlikte %90 oranında azalacak.
Ayrıca yukarıda belirtilen Merge sonrası günlük ETH üretim verisi, şu anda stake edilen ETH miktarını temel alıyor.
Ne olursa olsun, yürütme katmanında sıfır arz olacağı gerçeği, büyük bir arz-talep kaymasına yol açabilir.
Tipik olarak, piyasada önemli bir değişim etkisi yaratmayacak önemsiz olaylar dahi kripto para piyasasında fiyatlanabilir. Geçmişte bunun birçok örneğini gördük.
Öte yandan bir projenin yol haritasında yer alan olaylar da söz konusu projenin fiyatlanmasına yol açabilir. Örneğin, bir kripto para projesinin belirli bir tarihte tanınmış bir şirketle ortak olması bekleniyorsa, yatırımcılar bunu alım satım yaparken hesaba katmaları mümkün.
Ancak, Merge gibi bir şeyin fiyatlanıp fiyatlanamayacağı şüpheli. Unutmayın, 2020’de Bitcoin yarılanmasının fiyatlandığını söyleyen birçok insan vardı.
Piyasanın çoğunluğu için gelecekteki ETH talebinin ne olacağını belirlemek imkansız veya son derece zor. ETH talebi, geliştirme ve ağ etkinliği dahil olmak üzere bir dizi faktör tarafından belirlenir. Ağı kaç kişinin kullanacağı, gas ücretleri için ne kadar ETH’ye ihtiyaç duyulacağını belirler. Talep ne kadar yüksek olursa, Gas ücretleri de o kadar yüksek olur.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Vitalik Buterin, Merge’ün “yalnızca piyasa açısından değil, aynı zamanda psikolojik anlatı açısından da fiyatlandığını” savundu.
Ancak Merge’nin tamamen risksiz olmadığını da belirtelim. Bu, kripto para tarihinde bu denli büyük bir protokolde gerçekleşecek tartışmasız en büyük ve en önemli yapısal değişiklik. Üzerinde yıllarca çalışılmış ve test edilmiş olmasına rağmen, geçişin doğasında var olan teknik riskler vardır.
Madencilerin, ortaya çıkan zincirin Proof-of-Work fikirbirliği algoritması altında çalışmaya devam edeceği potansiyel bir çatalı destekleyip desteklemeyeceği konusunda da devam eden bir tartışma var.
