Ethereum’da Londra hard fork’unun 2021 yılının Ağustos ayında gerçekleşmesi planlanıyor. Londra hard fork’u tam olarak ne ve Ethereum madencileri ve yatırımcıları bu hard fork’tan ne beklemeli?
Ethereum ve Ethereum ağı için son derece önemli olan EIP 1559 ve EIP 3554 de dahil olmak üzere çok sayıda Ethereum İyileştirme Önerisi (EIP) içeren Londra hard fork’unun temel özelliklerine ve ek olarak Ethereum ağında ne gibi değişiklikler yaratacağına gelin yakından bakalım.
Ethereum’da Londra hard fork’unun başlangıçta Temmuz ayında gerçekleşmesi planlanıyordu ancak kısa bir süre önce açıklama yapan bir Ethereum geliştiricisi, hard fork’un Ağustos ayında gerçekleşmesinin planlandığını iddia etti. Ethereum Londra hard fork’unun 4 Ağustos 2020 tarihinde gerçekleşmesi bekleniyor.
2015 yılında piyasaya sürülen Ethereum ağının kullanımı oranı, özellikle geride bıraktığımız son altı ay içerisinde çok büyük ölçüde arttı. Çünkü Ethereum tartışmasız bir şekilde dünyada en yaygın şekilde kullanılan Blockchain ağı. Birçok stabil kripto para birimine, sayısız NFT, DeFi projesine ve aynı zamanda dünyanın en popüler ikinci kripto para birimi Ether’e de ev sahipliği yapan Ethereum ağı, oldukça yoğun olarak kullanılıyor.
Ancak artan kullanımla birlikte, mevcut Proof-of-Work (PoW) konsensüs algoritması için önemli engeller ortaya çıktı. Ortaya çıkan sorunlar arasında ağdaki işlemlerin gecikmeye başlaması ve Ethereum ağındaki işlem ücretlerinin bazı durumlarda ABD doları cinsinden dört haneli rakamlara ulaşması yer alıyor.
ETH Blockchain’i üzerinde çalışan geliştiriciler bu soruna çözüm getirebilmek amacıyla çareyi Proof-of-Work (PoW) konsensüs algoritmasından Proof-of-Stake’e (PoS) geçişte buldu. Ethereum ağında gerçekleştirilecek bu değişik önerisinin hayata geçirilebilmesinin mümkün olabilmesi için birkaç yıllık geliştirme ve test süreci öngörüldü.
Ethereum 2.0 olarak bilinen Proof-of-Work’ten Proof-of-Stake’e geçiş sürecinin önümüzdeki yıllarda tamamlanması bekleniyor. Ancak geliştirilerin o kadar beklemeye niyeti yok. Bu nedenle geliştiriciler, Ethereum ağının performansını arttırabilecek bir dizi hard fork önerisinde bulundu.
İstanbul ve Berlin hard fork’larından sonra şimdi sıra Londra kod adlı bir sonraki hard fork var. Başlangıçta 2021 yılının Temmuz ayında gerçekleştirilmesi planlanan Londra hard fork’u, Ropsten de dahil olmak üzere birkaç farklı test ağında başlatılmıştı ve her şey gayet iyi gidiyordu.
Başlangıçta Temmuz 2021’de gerçekleşmesi planlanan ilerleme, en sonuncusu Ropsten olmak üzere birkaç test ağında başlatıldığı için iyi gidiyordu. Ancak Ethereum ağı geliştiricisi Tim Beiko, bu hafta başlarında Londra hard fork’unun ertelendiğini, güncellemenin 4 Ağustos’ta 16:00 UTC+3 ile 20:00 UTC+3 arasında 12.965.000 blokta gerçekleşmesinin beklendiğini duyurdu.
EIP 1559 ve EIP 3554 Londra hard fork’unun en çok dikkat geçen iyileştirme önerileri arasında yer alıyor. EIP-1’de açıklandığı gibi, EIP’ler şu yönergeleri izlemelidir:
EIP, iyileştirme teklifinin kısa bir teknik detayını ve özelliğin gerekçesini sağlamalıdır. EIP yazarı, topluluk içinde fikir birliği oluşturmaktan ve muhalif görüşleri belgelemekten sorumludur.
Londra hard fork’uyla birlikte gelen EIP-1559, biraz tartışmalı bir yöntemle Ethereum ağındaki işlem ücretlerini düşürmeyi amaçlıyor. EIP-1559, işlemin bir bloğa dahil edilmesi için kullanıcının bir madenciye gas ücreti göndermesi yerine, gas ücretlerinin ağa gönderilmesini önerir.
Bu yeni fiyatlandırma mekanizmasıyla birlikte aynı zamanda Ether (ETH) arzının da azaltacak. Temel ücret her blokta ağ tıkanıklığına bağlı olarak yeniden hesaplanacak. Bir bloğun %50’si veya daha fazlası işlemle doluysa işlem ücreti artacak, tersi durumda ise işlem ücreti yani gas düşecek.
Öte yandan EIP-3238 ise Ethereum madenciliğindeki zorluk zaman bombasını hedef alacak. Zorluk zaman bombası, Ethereum madenciliğini giderek zorlaştıran bir özellik. Buradaki anafikir, madenciliğin o kadar zor hale gelmesi ki madencilerin Ethereum 1.0’ı terk edip Ethereum 2.0’a geçmekten başka seçeneği kalmaması.
Ancak mevcut zorluk oranında, ağ bu seviyeye çok erken ulaşacaktı. Ancak EIP-3238 sözde zorluk zaman bombasını 2022’nin ikinci çeyreğine kadar erteleyecek. Daha yakın zamanda önerilen ve inceleme süresi 14 Temmuz’da sona erecek olan EIP-3554, zorluk bombasını 2021 yılının Aralık ayının ilk haftasına kadar erteleyecek. Geliştiriciler, EIP-3554’ün arkasındaki motivasyonu şu şekilde açıklıyor:
Şanghay yükseltmesi ve/veya birleşmesinin 2021 yılının Aralık ayından önce gerçekleşmesi planlanıyor. Zorluk zaman bombası bu yükseltmeyle birlikte yeniden ayarlanabilir veya tamamen kaldırılabilir.
Yukarıda bahsedilen önerilen yükseltmeler çoğunlukla Ethereum ağı için doğru yönde bir hareket gibi görünse de, özellikle EIP-1559 iyileştirme önerisinden tüm taraflar memnun değil. Gas ücretlerin yakılması, esasen en büyük ikinci kripto para birimi üzerinde deflasyonist bir etki yaratması muhtemel. Bu, düşük arz nedeniyle ETH’nin tercih edilen bir değer deposu olma şansını arttırsa da madencilerin karlarını azaltacaktır.
Bununla birlikte Ethereum madenciliği gerçekten de kazançlı bir iş oldu ve kârlılık oranı geride bıraktığımız yıl yeni zirvelere ulaştı. Londra hard fork’undan sonra, kullanıcılar isterlerse madencilere “bahşiş” verme seçeneğine sahip olsalar da bu durum değişebilir.
Beklendiği üzere, birçok madencilik şirketi EIP-1559’un uygulanmasına karşı çıktı. Diğerleri, modüler üs (ModExp) kullanarak işlemlerin gaz maliyetlerini düşüren EIP-2656’nın ağın güvenliğini artırması gerektiğini ve pratikte bu cephede bazı potansiyel sorunlar olacağını savundu.
Ek olarak, CoinMetrics tarafından yakın tarihli bir rapor, EIP-1559’un gaz ücretlerini düşürmede başarılı olmayabileceğini iddia etti. Yüksek işlem maliyetlerinin “temelde bir ölçeklenebilirlik sorunu” olduğunu ve mevcut eğilim olan merkezsiz uygulama (dApp) kullanımı artmaya devam ettiği sürece bu seviyelerde kalacağını belirtti.
Ne olursa olsun Londra hard forku, bu yıl kripto para sektöründe en çok beklenen olaylar arasında yer alıyor ve büyük olasılıkla Ethereum’un yüksek oranda kullanılan Blockchain ağı üzerinde önemli bir etkisi olacak.
