Yazar:
Ethereum’un kurucu ortaklarından Vitalik Buterin, kullanıcı gizliliğini artırmaya yönelik kapsamlı bir yol haritası önerdi.
11 Nisan’da Ethereum Magicians platformunda bir paylaşım yapan Buterin, ağın temel protokolüne büyük müdahalelerde bulunmadan, günlük kullanıcıların gizli işlem ve anonim etkileşimleri daha rahat şekilde gerçekleştirebileceği bir sistem tasarladı.
Hazırladığı planda dört temel gizlilik alanına odaklanılıyor: zincir üzerindeki ödemelerin gizlenmesi, uygulama içi aktivitelerin kısmi anonimleştirilmesi, zincire veri okuma işlemlerinin gizliliği ve ağ seviyesinde kimlik koruma.
Ethereum’da Gizlilik Hâlâ Zayıf
Ethereum yapısı gereği şeffaf bir ağ. Bu durum güven ve doğruluk açısından avantajlı olsa da kullanıcıların tüm geçmiş işlemleri, bakiyeleri ve uygulama hareketleri takip edilebiliyor. Zira bir cüzdan adresini bilen biri, kullanıcının tüm geçmişini görebilir. Buterin, bu sorunu çözmek için ağda köklü değişikliklere gerek kalmadan uygulanabilecek adımları sıralıyor.
Örneğin, MetaMask ve Rabby gibi cüzdanlara, Railgun ve Privacy Pools gibi gizlilik araçlarının entegre edilmesini öneriyor. Böylece kullanıcılar varsayılan olarak “korumalı bakiye” ve gizli gönderim seçeneğine sahip olacak. Ayrıca her merkeziyetsiz uygulama (dApp) için farklı bir adres kullanılmasını öneriyor. Yani tüm işlemleri tek bir adreste toplamak yerine, her uygulama özelinde ayrı adresler kullanılmalı.
My own current privacy roadmap (much lighter on L1 changes, but also more limited in its consequences): https://t.co/gBtRAC4Ou7
Highly encourage people to read both! https://t.co/vNw0ubNpEd
— vitalik.eth (@VitalikButerin) April 11, 2025
Yeni Standartlar ve Daha Fazla Koruma
FOCIL ve EIP-7701 gibi yeni standartların benimsenmesiyle, gizlilik protokolleri merkeziyetsiz olarak çalışabilir hale geliyor. Bu da hem yönetimini kolaylaştırıyor hem de sansür riskini azaltıyor.
Buterin, Trusted Execution Environments (TEE) gibi donanım tabanlı çözümlerle birlikte, gelecekte Private Information Retrieval (PIR) yöntemlerinin kullanılması gerektiğini söylüyor. Bu sayede kullanıcı verileri uzaktaki sunuculara sızdırılmadan korunabilecek.
Cüzdanların birden fazla RPC (uzaktan prosedür çağrısı) sunucusu arasında dönüşümlü çalışması ve verilerin “mixnet” adı verilen sistemler üzerinden iletilmesi de öneriler arasında yer alıyor. Mixnet’ler, mesajların gönderen ve alıcı arasındaki bağlantıyı gizleyerek VPN benzeri bir gizlilik sağlıyor.
Buterin ayrıca zincir üzerindeki işlem masraflarını azaltmak için “proof aggregation” yani kanıt birleştirme sistemine geçilmesini de öneriyor. Söz konusu yöntem, birçok işlemin tek bir kanıtla doğrulanmasını sağlıyor.
Öte yandan Ethereum’un bir sonraki büyük güncellemesi olan Pectra, 7 Mayıs’ta ana ağa (mainnet) uygulanacak. Bu güncellemeyle birlikte, hesap soyutlama (account abstraction) gibi yenilikler devreye girecek.
