Yazar:
Kripto paralarınızı stake etmenin en iyi yollarını mı arıyorsunuz? İşte şu anda mevcut olan en iyi staking platformları!
Kripto staking, her Proof-of-Stake (PoS) blockchain’inin temel taşıdır. Staking olmadan, çoğu kripto ağı güvenlik ve işlem doğrulama mekanizmasını sürdüremez. Bu nedenle büyük bir öneme sahiptir.
Staking aynı zamanda doğrulayıcıların dürüst davranmasını sağlamak için finansal bir teşvik sunar. Doğrulayıcılar, kötü niyetli davranışlarda bulunmaları veya görevlerini yerine getirmemeleri durumunda stake ettikleri token’larını kısmen ya da tamamen kaybedebilirler.
Bir diğer önemli nokta ise staking’in blockchain ekosistemlerini merkeziyetsiz tutmada kritik bir rol oynamasıdır. Ağın sağlığına ve işleyişine katkıda bulunan kullanıcıların ödüllendirilmesini sağlayan sistemli bir yöntem sunar.
Bu makalede, en iyi kripto staking platformları detaylıca incelenerek işlevleri ve destekledikleri varlıklar açısından değerlendiriliyor. Ayrıca staking’in temelleri ve farklı yöntemlerle nasıl stake yapılabileceği de ele alınıyor.
DeFi Staking Nedir?
Staking, bir blockchain ağının güvenliğini sağlamak ve sürdürülebilirliğini desteklemek için kripto paraların bir cüzdanda kilitlenmesi işlemidir. Proof of Stake (PoS) mutabakat mekanizmasını kullanan blockchain’lerde, kullanıcılar stake ettikleri token’lar karşılığında genellikle ek kripto para ödülleri kazanırlar. Staking sayesinde ağın güvenliğine katkıda bulunur, işlemleri doğrular ve blockchain üzerinde yeni blokların oluşturulmasına yardımcı olursunuz.
Özetle, staking dürüst davranışı teşvik eder. Kullanıcılar, ağın işleyişine destek vererek ödüller kazanırken, kötü niyetli veya sorumsuz doğrulayıcılar stake ettikleri token’ların bir kısmını veya tamamını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalır. Bu sistem, aktif katılımı teşvik eder ve blockchain’in bütünlüğünü korur.
Kripto Staking’in Avantajları
Staking sadece kullanıcılar için değil, aynı zamanda blockchain ağları ve DeFi protokolleri için de çeşitli avantajlar sunar:
Pasif Gelir Elde Etme
Staking, kripto paralarınızı satmadan ödüller kazanmanıza olanak tanır ve düzenli bir pasif gelir kaynağı oluşturur. Eğer kazanılan ödüller tekrar stake edilirse, bileşik getiri etkisiyle toplam kazançlarınızı artırabilirsiniz.
Yüksek Getiriler
Yıllık yüzde getirileri (APY), blockchain ve piyasa koşullarına bağlı olarak tek haneli rakamlardan %20’nin üzerine kadar çıkabilir. Bu da staking’i geleneksel finansal enstrümanlara kıyasla daha kârlı bir seçenek haline getirir.
Daha Fazla Erişilebilirlik ve Ağ Desteği
Proof of Work (PoW) blockchain’lerinin aksine, staking için özel donanım veya yüksek enerji tüketimi gerekmemektedir. PoS ağlarında yalnızca belirli bir miktar token stake etmek yeterlidir, bu da süreci daha geniş bir kullanıcı kitlesi için erişilebilir hale getirir.
Ayrıca token’ları kilitleyerek blockchain üzerindeki işlemleri doğrular, ağı 51% saldırısı gibi tehditlere karşı korur ve uzun vadeli istikrarını sağlamış olursunuz. Böylece staking yapan kullanıcılar, ağın sağlığına katkıda bulundukları için ödüllendirilir.
Likidite Seçenekleri
Likidite staking türevleri (Lido’nun stETH’si, Rocket Pool’un rETH’si vb.), stake edilen varlıkların DeFi platformlarında kullanılmasına olanak tanır. Böylece hem staking ödülleri kazanmaya devam edebilir hem de bu varlıkları ek ticaret veya borç verme işlemlerinde kullanabilirsiniz.
Yeniden Staking (Restaking)
Bazı popüler protokoller (örneğin EigenLayer), daha önce stake edilmiş token’ların tekrar stake edilmesine olanak tanır. Bu yöntemle token’lar teminat olarak kullanılabilir veya farklı staking sistemlerine dahil edilebilir. Yeniden staking, getirileri artırmanın yanı sıra DeFi ekosistemine daha fazla katılım sağlama fırsatı sunar. En büyük avantajı ise, DeFi projelerinin mevcut ağların güvenliği ve sermayesinden yararlanmasına imkân tanımasıdır.
Bu konu makalede daha ayrıntılı olarak ele alınacak, ancak şimdilik bilinmesi gereken en önemli nokta, yeniden staking’in geleneksel veya likidite staking’e kıyasla çok daha karmaşık olduğudur. Bu süreç, daha fazla sorumluluk ve teknik bilgi gerektirir.
2025’in En İyi Kripto Stake Platformları
Aşağıda, en iyi stake platformlarını özellikleri, desteklenen varlıklar ve diğer önemli bilgilerle birlikte detaylı şekilde inceledik.
Jito: Solana’nın En Büyük Likit Stake Platformu
Jito, Solana blok zincirinde en büyük likit stake platformudur. Kullanıcılar SOL stake eder ve karşılığında JitoSOLalır. Bu, diğer Solana tabanlı DeFi projelerinde kullanılabilen bir likit stake tokenı (LST) olarak işlev görür. Bu sayede kullanıcılar, stake ettikleri varlıklarını kilitlemiş olsalar bile, tokenleştirilmiş versiyonlarını farklı DeFi projelerinde kullanarak ek getiri elde edebilirler.
JitoSOL Nedir?
Jito’nun MEV yaklaşımı genellikle tartışmalı bir konu olarak görülüyor. Bazı eleştirmenler, MEV’nin (Maksimum Çıkarılabilir Değer) trader’ları önceden işlem yaparak (front-running) veya işlemleri yeniden sıralayarak sömürdüğünü savunurken, bazıları bunun piyasa verimliliğini artırdığını ve borç verenlerin geri ödemelerini sağlamlaştırdığını düşünüyor.
Jito, MEV’yi kontrol altına almak için bir açık artırma sistemi kullanıyor. Trader’lar, en kârlı işlem sıralamaları için teklif veriyor. Üçüncü taraf blok motorları bu teklifleri simüle ederek en değerli işlem gruplarını belirliyor. Ortaya çıkan kârlar, validator’lara ve JitoSOL sahiplerine yönlendirilerek spam işlemlerini azaltıyor ve stake ödüllerini artırıyor.
Jito’nun Temel Özellikleri
Likit Stake (JitoSOL): Kullanıcılar SOL stake eder ve karşılığında JitoSOL alır. JitoSOL, DeFi platformlarında (borç verme, alım-satım, likidite havuzları vb.) kullanılabilirken aynı zamanda stake ödülleri kazandırmaya devam eder.
MEV Entegrasyonu: Jito, işlem sıralamasını optimize ederek MEV’den elde edilen geliri JitoSOL sahiplerine yeniden dağıtır ve genel stake getirilerini artırır.
Tam Merkezsiz Yönetim: Jito’nun yönetişim tokenı JTO, sahiplerine platformun delegasyon stratejileri, hazinenin yönetimi ve protokol güncellemeleri gibi konularda oy hakkı tanır. Jito DAO ise topluluk odaklı bir denetim mekanizması sağlar.
Güvenlik ve Şeffaflık: Jito, denetlenmiş akıllı sözleşmelere dayanır ve stake edilen SOL’leri, Solana ekosisteminde tanınmış doğrulayıcılara (validator’lara) devreder. Jito DAO’nun yönetişimi, platformun şeffaflığını artırır.
Desteklenen Varlıklar
Jito, yalnızca Solana blockchain’iyle entegre olduğu için şu anda sadece SOL tokenlerini desteklemektedir.
EigenLayer: Restaking’in Kralı
EigenLayer, Ethereum üzerine inşa edilmiş bir middleware (ara katman) protokolü olup, restaking kavramını öncülük eden projelerden biridir. Restaking, daha önce stake edilmiş ETH’nin (örneğin stETH gibi) yeni bir likidite havuzuna yatırılmasını ifade eder. Bu stake edilmiş varlıklar daha sonra farklı merkezsiz uygulamalar (dApp’ler), Aktif Doğrulama Hizmetleri (AVS), oracle’lar, Layer 2 ağları, veri erişilebilirlik katmanları ve zincirler arası köprüler gibi sistemlere dağıtılır.
EigenLayer Nedir?
Bu yöntem sayesinde EigenLayer, diğer projelerin kendi bağımsız doğrulayıcı ağlarını oluşturmasına gerek kalmadan, Ethereum’un güçlü güvenliğinden faydalanmasını sağlar.
EigenLayer’ın Temel Özellikleri
Restaking Pazarı: EigenLayer, bir nevi pazar yeri gibi çalışır. Doğrulayıcılar ve protokoller, belirli bir maliyet karşılığında paylaşılan güvenlik üzerinde pazarlık yapabilir. Protokoller, ek bir güvenlik katmanı sağlamak için stake edilmiş tokenları veya stETH’yi satın alabilir. Doğrulayıcılar ise hangi protokolleri güvence altına almak istediklerini seçerek risk-getiri dengesini değerlendirebilir ve sermaye tahsislerini dengeli bir şekilde yönetebilirler.
Esnek Stake Seçenekleri sayesinde kullanıcılar;
- Bireysel (solo) stake yapabilir,
- Kendi doğrulayıcı düğümlerini çalıştırabilir,
- Stake’lerini üçüncü taraflara devredebilir,
- Çift taraflı staking (dual staking) gerçekleştirebilir (ETH ve bir yerel token aynı anda stake edilebilir).
Bu esneklik sayesinde EigenLayer, ileri düzey doğrulayıcıları, kullanıcıları ve geliştiricileri ekosistemine çekmektedir.
Programlanabilirlik: Geliştiriciler, EigenLayer tabanlı uygulamalar için özel doğrulama kuralları ve güvenlik parametreleri oluşturabilir. Bu sayede belirli risk profillerine uygun çoklu-token doğrulama mekanizmaları gibi yenilikçi güvenlik çözümleri oluşturulabilir.
Modüler Güvenlik: EigenLayer, modüler bir yapı sunarak stake edilen varlıkların depolama, DeFi uygulamaları veya zincirler arası köprüler gibi belirli işlevleri güvence altına almasına olanak tanır. Bu esneklik, her projenin kendi güvenlik ihtiyaçlarına uygun bir yapı oluşturmasını sağlar.
Desteklenen Varlıklar
EigenLayer şu anda ETH, ERC-20 tokenları ve likit staking tokenları (Lido’nun stETH ve Rocketpool’un rETH) gibi varlıkları desteklemektedir.
Lido Staking: Likit Stake’in Lideri
Lido, merkeziyetsiz likit staking alanında en büyük platformlardan biridir. 2024 yılının ortalarında 40 milyar dolara ulaşan toplam kilitli varlık (TVL) ile DeFi ekosistemindeki en büyük oyunculardan biri haline gelmiştir.
Lido TVL (Toplam Kilitli Değer)
Lido’nun cazibesi oldukça basittir: Kullanıcılar, stake ettikleri varlıkları çekmek zorunda kalmadan staking ödülleri kazanabilirler. Bu, likit staking modelinin temelidir. Lido, stETH gibi tokenize edilmiş staking varlıklarıüreterek kullanıcıların varlıklarını serbestçe kullanmalarına olanak tanır.
Bu sayede kullanıcılar, Ethereum üzerindeki farklı DeFi projelerinde stETH kullanarak ek getiri elde edebilirler.
Lido’nun Temel Özellikleri
Likit Staking: Lido’da staking yaptığınızda, 1:1 oranında türev bir token (örneğin stETH) alırsınız. Ayrıca, herkes istediği miktarda stake yapabilir (ancak doğrulayıcılar için minimum 32 ETH gereklidir).
Doğrulayıcı Dağılımı: Stake edilen tokenlar, Lido DAO tarafından seçilen profesyonel doğrulayıcılar arasında dağıtılır. Bu sayede doğrulayıcı hataları veya cezalarına karşı riskler azaltılmış olur.
Açık Kaynak ve Denetlenmiş Sistem: Lido’nun akıllı kontratları herkese açıktır ve düzenli olarak denetlenmektedir. Audit raporları GitHub’da yayınlanmaktadır.
Ücret Yapısı: Lido, staking ödüllerinden %10 komisyon alır. Bu ücret, node operatörleri ve Lido DAO hazinesi arasında paylaşılır.
Desteklenen Varlıklar
Lido, birçok farklı kripto varlığı desteklemektedir:
- Ethereum (ETH): Lido’daki en yaygın stake seçeneği.
- Polygon (MATIC): stMATIC olarak tokenize edilir.
- Kusama (KSM): stKSM olarak tokenize edilir.
- Polkadot (DOT): stDOT olarak tokenize edilir.
Ancak, Solana (SOL) desteği kaldırılmıştır. Topluluk oylamaları ve uzun vadeli sürdürülemez ücret yapısı nedeniyle, Lido ekibi SOL staking hizmetini sonlandırmıştır.
Binance Earn: Kripto Varlıklarınızdan Pasif Gelir Elde Edin
Binance Earn, Binance ekosistemi içinde yatırımcılara pasif gelir sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir getiri platformudur. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için uygun olan bu platform, farklı staking ve tasarruf seçenekleri sunar.
Binance Earn, kullanıcıların kripto varlıklarını belirli sürelerle kilitleyerek veya likit stake ederek gelir elde etmelerine olanak tanır. Özellikle kilitli staking programı, 30, 60 veya 90 günlük vadelerde daha yüksek getiri sunar.
Binance Earn’ün Temel Özellikleri
DeFi ve Likit Staking: Kullanıcılar, DeFi protokollerine bağlanarak daha yüksek yıllık getiri (APY) kazanabilirler ancak bu, merkeziyetsiz platformların getirdiği riskleri de içerir. Binance ayrıca ETH 2.0 Staking hizmeti sunar, böylece kullanıcılar kendi doğrulayıcılarını çalıştırmadan Ethereum stake edebilirler. Karşılığında, BETH tokeni alarak stake ettikleri ETH’yi temsil eden bir varlığa sahip olurlar.
Tasarruf Ürünleri:
- Esnek Tasarruf (Flexible Savings): Kullanıcılar, istediği zaman fonlarını çekebilir ancak faiz oranları daha düşüktür.
- Kilitli Tasarruf (Locked Savings): Daha yüksek getiri için varlıkları belirli bir süre boyunca kilitlemeyi gerektirir.
Çift Yatırım (Dual Investment): İleri düzey yatırımcılar için tasarlanmış bir üründür. İki farklı kripto para kullanarak piyasa koşullarına bağlı olarak yüksek getiri sağlama fırsatı sunar.
BNB Vault: BNB sahipleri için özel bir yatırım havuzu. Staking, tasarruf ve likidite madenciliğini bir araya getirerek BNB varlıklarından maksimum getiri elde etmeyi sağlar.
Desteklenen Varlıklar
Binance Earn, 180’den fazla kripto varlığı desteklemektedir. Başlıca desteklenen varlıklar:
- Bitcoin (BTC)
- Ethereum (ETH)
- Solana (SOL)
- Cardano (ADA)
- Stablecoin’ler: USDT, USDC ve daha fazlası
Binance Earn, kripto paralarınızı pasif gelir kaynağına dönüştürmek için geniş bir yelpaze sunarak farklı risk profillerine hitap eder.
Ethena: Kripto Teminatlı Getiri Sağlayan Stablecoin
Ethena (USDe), Ethereum üzerine inşa edilmiş sentetik bir stablecoin olup, kripto teminatlarla desteklenir ve delta-nötr risk yönetimiyle 1:1 dolar sabitliğini korur.
Ethena.fi (Görsel Kaynağı: Ethena.fi)
Ethena Labs tarafından geliştirilen platform, geleneksel stablecoin modellerine merkeziyetsiz ve sansüre dayanıklı bir alternatif sunar. USDe’nin değeri, fiat rezervlerine değil, tamamen kripto varlıklarına dayanır.
Ethena’nın Temel Özellikleri
- USDe – Delta-Nötr Stablecoin: USDe, teminat olarak gösterilen varlıkların fiyat dalgalanmalarına karşı korunmak için türev piyasalarında açılan kısa pozisyonlarla desteklenir. Böylece stablecoin’in değeri $1 seviyesinde korunur ve fiat rezervlerine veya merkezi saklama hizmetlerine bağımlılığı ortadan kaldırır.
- Kripto Teminat: Tüm USDe arzı, blokzincir üzerindeki kripto varlıklarla desteklenir:
-
Ethereum (ETH)
-
Staked Ethereum (stETH)
-
Bitcoin (BTC)
-
Diğer stablecoin’ler
Bu model, her zaman yeterli teminat oranını koruyarak stablecoin’in sürdürülebilirliğini sağlar.
Getiri Sağlayan Token – sUSDe: USDe’yi stake eden kullanıcılar, getiri sağlayan türev token sUSDe kazanır.
Getiri kaynakları:
- Ethereum staking ödülleri
- Delta-nötr türev pozisyonlarından elde edilen fonlama gelirleri
sUSDe tokeni, ERC-4626 Token Vault standardını kullanarak biriktirdiği getirilerle zaman içinde değer kazanır.
Sigorta Fonu: Ethena, merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında güvenliği artırmak amacıyla bir rezerv fonu sunar.
Bu fon, aşırı piyasa dalgalanmaları, negatif fonlama oranları veya kriz anlarında devreye girerek USDe’nin değer istikrarını koruma görevini üstlenir.
Desteklenen Varlıklar ve Staking
Ethena, USDe stake edilerek sUSDe kazanılmasına imkan tanır. sUSDe, türev fonlama gelirlerinden ve Ethereum staking ödüllerinden elde edilen getirileri yansıtarak zamanla değer kazanır.
Ethena, merkeziyetsiz stablecoin çözümlerinde yenilikçi bir yaklaşım sunarak, hem güvenli hem de getiri sağlayan bir stablecoin modeli oluşturmayı hedefliyor.
Kripto Stake Etme Rehberi: Adım Adım Kılavuz
Kripto stake etmek için farklı yöntemler bulunur. Ancak hangi yöntemi seçerseniz seçin, öncelikle güvenli bir kripto cüzdanına sahip olmalısınız. En iyi DeFi cüzdanlarını karşılaştırmak için rehberimize göz atabilirsiniz.
1- Kripto Cüzdanları ile Stake Etme
Bazı kripto cüzdanları, uygulama içinden doğrudan stake yapmanıza olanak tanır.
Bu cüzdanlardan bazıları şunlardır:
- Trust Wallet
- Exodus
- Phantom
Phantom Cüzdanında Stake Nasıl Yapılır?
Cüzdanınıza girin ve stake etmek istediğiniz varlığı seçin. Seçili varlığın üzerine tıklayın ve “Stake” seçeneğini belirleyin. Phantom iki farklı stake yöntemi sunar:
-
Yerel (Native) Stake: Kripto varlıklarınızı doğrudan Solana blockchain’inde kilitleyerek ödüller kazanabilirsiniz.
-
Likit (Liquid) Stake: Jito gibi platformları kullanarak likit stake edebilir, kazandığınız stake varlıklarını DeFi uygulamalarında değerlendirebilirsiniz.
Yerel Stake Avantajları: Daha güvenli ve istikrarlı, ancak varlıklarınız kilitli kalır ve başka işlemler için kullanılamaz.
Likit Stake Avantajları: Daha yüksek ödüller ve düşük komisyonlar sunar. Stake edilen varlıklara karşılık JitSOL gibi tokenler alarak DeFi protokollerinde kullanabilirsiniz.
2- Stake Platformlarını Kullanarak Stake Etme
Kripto para cüzdanları aracılığıyla staking havuzlarına katılarak küçük miktarlarla bile staking yapabilirsiniz.
Örneğin, Ethereum (ETH) stake etmek istiyorsanız:
- Lido gibi bir platforma gidin.
- Stake etmek istediğiniz ETH miktarını seçin.
- Onayladıktan sonra stETH tokenlerini alın.
Bu yöntemle ETH’nizi stake ederken aynı zamanda DeFi protokollerinde kullanabilirsiniz.
Kimler için ideal? Minimum staking gereksinimlerini karşılayamayan veya fonlarını likit şekilde değerlendirmek isteyen kullanıcılar için uygundur.
Stake etmek, hem pasif gelir elde etmenin hem de blockchain ağlarını güvence altına almanın etkili bir yoludur. Kendi risk toleransınıza ve stratejinize uygun stake yöntemini seçerek kripto varlıklarınızı değerlendirebilirsiniz.
Node Stake Etme
Node staking, daha karmaşık bir süreçtir ve Solana veya Ethereum’da doğrulayıcı düğüm (validator node) çalıştıran kullanıcılar için uygundur.
Nasıl Çalışır?
-
Doğrulayıcılar, kendi varlıklarını stake ederken aynı zamanda likit stake eden kullanıcıların varlıklarını da yönetir.
-
Kendi stake ettikleri varlıklardan ödül kazanırlar.
-
Ayrıca, yönettikleri havuzdaki kullanıcıların kazançlarından komisyon alırlar.
En İyi Node Staking Platformları:
- Rocketpool: En büyük ETH stake havuzlarından biridir. Node çalıştırmak için minimum 16 ETH gereklidir ve ödüllerden %14 komisyon kesilir.
- StakeWise V3 ve Marinade Finance: Solana kullanıcıları için alternatif stake platformlarıdır.
Borsa Üzerinden Stake Etme
Borsa üzerinden staking, Binance veya Coinbase gibi merkezi platformların sizin adınıza staking sürecini yönetmesini sağlar.
Avantajları:
- Karmaşıklık olmadan stake işlemi yapabilirsiniz.
- Farklı kripto para birimlerini ve stablecoin’leri belirli vade seçenekleriyle stake edebilirsiniz.
Örneğin Binance Earn. Binance Earn, çeşitli stake ürünleri sunarak popüler coinlerden stablecoin’lere kadar farklı seçenekler ve yıllık getiri oranları (APR) sağlar.
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
- Stake edilen varlıkları geri çekebilir miyim?
Evet, ancak protokole bağlı olarak bir bekleme süresi (cooldown period) vardır. Bu süre, doğrulayıcıların ani fon çekimlerini önlemek ve ağın güvenliğini sağlamak için gereklidir. - Yerel (Native) Stake ile Likit (Liquid) Stake arasındaki fark nedir? Yerel staking’de Kullanıcılar varlıklarını kilitler ve doğrudan blockchain üzerinden ödül kazanır. Likit Staking’de ise kullanıcılar, stake edilen varlıklarının tokenize versiyonlarını (örneğin stETH veya JitSOL) alır ve bu varlıkları DeFi projelerinde değerlendirebilir.
- Restaking neden geleneksel staking’den daha karmaşıktır?
Restaking, halihazırda stake edilen tokenleri farklı protokollerde teminat olarak kullanmanıza olanak tanır. Restaking’in avantajı, kazançları bileşik şekilde artırırken DeFi protokollerine ek güvenlik sağlar. Dezavantajı ise birden fazla akıllı kontrat ve DeFi protokolü ile etkileşim gerektirdiğinden teknik bilgi ve daha yüksek risk yönetimi ister.
