NFT’ler 2021 yılında büyük bir popülariteye ulaştı ve bu çılgınlık 2022 yılında da devam ediyor. Bu yazımızda 2022 yılında bilmeniz gereken en önemli 10 NFT pazar yerine yer vereceğiz.
Tokenize varlıklar ve nadir dijital koleksiyonlar, NFT pazar yerlerinde milyonlarca dolara satılıyor. Bu sırada da ünlüler ve birinci sınıf sanatçılar da dahil olmak üzere herkes çılgınlığa katılmanın yollarını arıyor.
NFT’leri satın almanıza ve satmanıza izin veren farklı blockchain’ler üzerinde inşa edilmiş birçok platform var. Fakat en iyi 10 NFT pazar yerini anlatmaya başlamadan önce NFT’nin anlamına hızlı bir şekilde bakalım ve neden bugün birçok NFT alım satım platformuna ihtiyaç duyulduğuna göz atalım.
NFT’lere yeni başlayanlar için sonraki iki bölüm, size NFT pazarının mevcut durumu hakkında bir fikir verecek kısa ancak değerli bilgiler içeriyor. NFT’lerin ne olduğunu bilenler en iyi 10 NFT pazarına yer verdiğimiz kısma geçebilir.
Benzersiz token’lar yani kısaca NFT’ler, herhangi bir varlığı temsil etmek için kullanılabilecek blokta depolanan kriptografik token’lardır. NFT’ler, spor iskambil, müzik, video, görüntüler, kediler, kurbağalar ve hatta kayalar gibi tuhaf varlıkları içerebilir.
Benzersiz token’lar varlığın orijinalliğini ve mülkiyetini kanıtlar. Ve benzersiz oldukları için, farklı bir NFT ile değiş tokuş edilemezler. Bu nedenle NFT’ler kıt ve oldukça eşsizler.
Ek olarak, NFT’ler blockchain üzerinde üretildiğinden, mülkiyetleri inşa edildikleri ağda değiştirilemez veya silinemezler.
Buradaki bağlantıya tıklayarak NFT’ler hakkında hazırladığımız kapsamlı rehbere göz atabilirsiniz.
Benzersiz token’lar 2021 yılında astronomik bir büyüme yaşadı. Bu nedenle NFT alım satım işlemlerini kolaylaştıran platformların sayısında da önemli bir artış yaşandı. Bu platformlar NFT pazar yerleri olarak biliniyor ve daha önce belirtildiğimiz üzere, kullanıcıların kripto sanatlarını ve dijital koleksiyonları üretmelerine listelemelerine ve satmalarını sağlar.
Merkezsiz borsalar ve eşler arası ticaret platformları gibi NFT pazar yerlerinin çoğu kullanıcılar için doğrudan NFT’leri saklamaz. Bunun yerine, alıcıları satıcıları bir araya getirerek bağlantı görevi görürler.
Bazı NFT alım satım platformları, spor, dijital sanatlar ve benzerleri gibi belirli bir nişe odaklanırken, diğerleri pazardaki her türlü NFT türünü kucaklıyorlar, böylece daha büyük bir izleyici kitlesi çekiyor.
Chainalysis’ın yakın tarihli raporuna göre, 2021 yılında NFT pazar yerleri, 40 milyar dolarlık işlem hacmine ulaştı.
NFT sektörü, Shawn Mendes, Melania Trump, Paris Hilton, Tom Brady, Mark Küba, Justin Bieber, John Legend, Jobn Legend ve daha fazlası da dahil olmak üzere birçok ünlünün, spor yıldızının ve önde gelen yatırımcının ilgisini çekmeyi başardı.
NFT pazar yerlerinin büyük bir çoğunluğunun Ethereum blockchain’inde geliştirildiğini söyleyebiliriz. Bu yazımızda belirtilen platformlar diğer katman-1 blockchain’lerle entegrasyona sahip.
OpenSea dünyanın en büyük NFT pazar yeri. Platform, kullanıcıların koleksiyon, dijital sanat, sanal dünyalar, ticaret kartları ve daha fazlası dahil olmak üzere çok çeşitli benzersiz token’ları üretmesine (mint), satın almasını ve satmasına olanak sağlıyor.
OpenSea, Ethereum blockchain’inde geliştirildi. Öte yandan işlem ücretlerini azaltmak için Katman 2 çözümü Polygon entegrasyonuna sahip olan OpenSea’nin kullanıcıları kolaylıkla 80 milyondan fazla NFT’ye ve 700 NFT koleksiyonuna kolaylıkla erişebilir.
OpenSea aracılığıyla kullanıcılar ücretsiz bir şekilde kendi NFT’lerini ve NFT koleksiyonlarını inşa edebilir. Ancak, OpenSea aracılığıyla yaptığınız her bir işlem için %2.5 oranında işlem ücreti ödemelisiniz.
OpenSea 2022 itibariyle 600.000’den fazla kullanıcıya sahip ve Dune Analytics’ten gelen verilere göre şu anda platformda toplamda 4,1 milyar dolarlık satış gerçekleştirildi.
İçeriğimizin hazırlandığı sırasında, OpenSea’de işlem hacmine göre en değerli NFT koleksiyonları şu şekilde: CryptoPunks ve Bored Ape Yacht Club.
SuperRare, önde gelen seçkin ve saygın NFT sanatçısı ile çalışan bir Ethereum tabanlı NFT pazar yeri. SuperRare, dijital sanat kültürünü koruma amacı güden öncü platformlardan biri.
SuperRare, dijital sanat eserinin satılmasından önce katı güvenlik kurallarına ve onay süreçlerine sahip. SuperRare, dijital sanat toplayıcılarının koleksiyonlarından en iyi şekilde yararlanmasını sağlamak için platformunda yerleşik birkaç geliştiriciyle birlikte yaratıcılığı teşvik etmeyi amaçlıyor.
Her ne kadar OpenSea kadar popüler olmasa da SuperRare’de de çok özel dijital sanat eserleri yer alıyor. Öte yandan SuperRare, sanatçıların birincil satışlarından %15 işlem ücreti alıyor.
Rarible, kullanıcılara satın almak ve satmak için çok çeşitli NFT’lere erişim sağlayan, topluluğa ait merkezsiz bir NFT pazarı. Platform, kullanıcıların NFT’leri kolayca basmasına ve takas etmesine olanak tanıyan kullanıcı dostu bir arayüze sahiptir.
Rarible, üç farklı blok zinciri ağını destekler: Ethereum, Flow ve Tezos. Bu çoklu zincir desteği, kullanıcıların Rarible’daki bu üç blok zinciri ağından herhangi birinden NFT’ler oluşturmasına, satın almasına ve satmasına olanak sağlar.
Tıpkı OpenSea gibi, Rarible de %2,5 işlem ücreti alıyor. Bununla birlikte, topluluk üyelerine platform token’ı RARI aracılığıyla karar alma süreçlerine katılma imkanı tanıyan bir yönetişim sistemi getirerek merkezsizliği bir adım öteye taşıyor.
Rarible’ın toplam kullanıcı sayısı 1.6 milyonun üzerinde ve toplam işlem hacmi ise 270 milyon doları geride bırakmış durumda.
En popüler blockchain oyunu Axie Infinity aynı zamanda en popüler oyun odaklı NFT pazar yerlerinden birine sahip. Bununla birlikte, önceki pazar yerleri her türlü dijital koleksiyonları desteklese de Axie Infinity pazar yeri, kullanıcıların sadece oyun içi dijital koleksiyonlar oluşturmasına, satın almasına ve satmasına olanak tanıyan oyna-kazan video oyunununun dijital içeriklerini içeriyor.
Axie Infinity NFT pazarı, Ethereum ağında yan zincir olarak çalışan bir Katman 2 blockchain olan Ronin üzerine inşa edilmiştir.
Axie Infinity, günlük aktif kullanıcıları iki milyonu aşan devasa bir hayran kitlesine sahip. Axie Infinity’nin sezgisel ve kullanıcı dostu arayüzü, oyun dünyası için bir temel oluşturuyor.
Bugüne kadar satılan en pahalı Axie Infinity NFT’lerinden biri sanal bir arsa ve bu arsa 2,3 milyon dolara satıldı.
Nifty Gateway, genellikle elitler için NFT pazarı olarak anılır. Kripto para topluluğunun önde gelenlerinden Winklevoss ikizlerinin kripto para borsası Gemini tarafından yönetilen Ethereum tabanlı platform, kullanıcıların özel kripto sanat eserlerini satın almasına, satmasına ve basmasına (mint) olanak tanıyor.
Nifty Gateway’de şu anda kadar Grimes ve Beeple dahil olmak üzere dünyanın en popüler sanatçılarından bazılarının sanat eserlerini satıldı. Nifty Gateway’de gerçekleştirilen en pahalı NFT satışlarından biri olan Beeple’ın “Crossroads” adlı NFT’si. Bu eser geçen yıl 6.6 milyon dolara satıldı.
Nifty Gateway’in yaratıcılık ve özgünlük konusunda güçlü bir politikası var ve bu da onu sanatçılar üzerinde en zorlu doğrulama süreçlerinden bazılarını uygulamaya sevk ediyor. Yalnızca doğrulanmış içerik oluşturucuların piyasada NFT’leri basmasına ve listelemesine izin veriliyor ve bu da dolandırıcılık olasılığını azaltıyor. Öte yandan platform, NFT satışlarında %15 komisyon alıyor.
Solanart, Solana ağı üzerine kurulmuş tam teşekküllü bir NFT pazar yeri. Solanart, kullanıcıların Solana tabanlı NFT oluşturmasına, satın almasına ve satmasına olanak tanıyor.
Solanart’ta Degenerate Ape Academy, Solpunks ve daha pek çok NFT koleksiyonu yer alıyor. Platform, her bir NFT satışı için %3 işlem ücreti alıyor.
Solanart ayrıca Solflare, Phantom, Clover, Sollet, Slope, Ledger vb. gibi birçok dijital cüzdanı da destekliyor.
DappRader’dan alınan verilere göre, pazar, nispeten yeni bir NFT pazarı olmasına rağmen toplam 500 milyon doların üzerinde işlem hacmine sahip.
Binance Smart Chain (BSC) ağı üzerine inşa edilen Binance NFT pazarı, kullanıcıların her türlü dijital sanat eseri ve koleksiyon ürününü alıp satmasına olanak tanıyan bir NFT platformu.
Önde gelen kripto borsası Binance tarafından başlatılan platform tahmin edebileceğiniz gibi sanatçıları, yaratıcıları, kripto para meraklılarını ve hevesli koleksiyoncuları NFT’ler oluşturmak ve takas etmek için birbirine bağlamayı amaçlıyor.
Binance NFT Marketplace şu anda platformunda alım satım için kullanılabilen 2,5 milyondan fazla NFT’ye sahip. Binance Marketplace, dünyanın en büyük kripto para borsası Binance tarafından yönetiliyor ve %1’lik işlem ücreti ile sektördeki en düşük işlem ücretlerine sahip.
Buna ek olarak, pazar yeri, kullanıcılarına önde gelen sanatçılar ve etkili markalar tarafından yaratılan, nadir NFT’leri içeren gizemli kutu teklifleri ile birlikte, çeşitli premium ve özel NFT’ler sunuyor.
NBA Top Shot, dünyanın dört bir yanından oyuncuların ve NBA hayranlarının “moment” olarak adlandırılan önemli kısa video basketbol olaylarını temsil eden dijital kartları toplamasına, depolamasına ve takas etmesine olanak tanıyan bir NFT pazar yeri.
Bu sınırlı token’lar, nadir bir anı tasvir eden videolar ve istatistikleri içeriyor ve kullanıcılar, ilgili anları sergileyen belirli token setlerini tamamlayarak son derece nadir token’ların kilidini açabilir.
Pazar, Flow blockchain’i üzerinde geliştirildi ve 2019’da piyasa sürülmesinden bu yana bazı astronomik satışlara tanık oldu. Bazı NBA Top Shot token’ları yüz binlerce dolara satılmıştır. Satılan her bir NFT için platform %5 işlem ücreti talep ediyor.
Platformdaki en iyi üç NBA Top Shot NFT’si, sırasıyla 230.023 dolar, 210.000 dolar ve 208.000 dolara satılan Lebron James’in öne çıkan moment’ları.
2020’de piyasaya sürülen Decentraland, Ethereum blok zinciri üzerine inşa edildi. Oyna-kazan konseptli bir metaverse platformu olan Decentraland, NFT sanatçılarına ve yaratıcılarına eserlerinin tüm haklarını sağlar.
Kullanıcılar, Decentraland’de arazi parselleri, oyun içi giysiler ve mülkler de dahil olmak üzere çok çeşitli dijital koleksiyonlara erişebilir. Platformun yerel token’ı MANA, tüm bu varlıkları satın almak için kullanılır.
Decentraland’de 2021 yılının Kasım ayında tek bir sanal arsa 2.4 milyon dolara satıldı. Ancak platformdaki astronomik satışlar sadece bununla da sınırlı değil.
Gizliliği seviyorsanız, bu NFT pazar yerine bayılacaksınız. Stashh, Gizli NFT’ler için geliştirilen ilk pazar yeri olarak öne çıkıyor. Bu, platformda varsayılan olarak özel olan NFT’leri basabileceğiniz, satın alabileceğiniz ve satabileceğiniz anlamına gelir.
Stashh, NFT yaratıcılarının içeriklerinden para kazanmalarına ve IP’lerini korumalarına olanak tanırken, koleksiyonculara ve tüketicilere dijital koleksiyonlarını nasıl satın aldıkları, sattıkları, kullandıkları ve sergiledikleri konusunda güvenilir bir kontrol sağlar.
Stashh, Cosmos SDK ile oluşturulmuş gizlilik odaklı bir Katman1 blok zinciri ağı olan Secret Network tarafından desteklenmektedir.
Platform, oyundan sanata, spordan NSFW’ye kadar birçok farklı Gizli NFT kategorilerini destekler. Bu rehberin hazırlandığı sırada, platformdaki ticaret hacmine göre en popüler koleksiyonlardan bazıları Annons, MetaRats ve Redacted Club idi.
Stashh, bir satış tamamlandıktan sonra otomatik olarak düşülen satış fiyatı üzerinden %2.75 ücret alıyor.
Şimdi, OpenSea kullanıcılarına airdrop olarak gönderilen kendi yönetişim token’larıyla yakın zamanda ortaya çıkan başka bir platform olduğunu da belirtmekte fayda var ve o da LookRare (LOOKS). Bu, tıpkı 2020’de SushiSwap’ın Uniswap kullanıcılarını hedef alması gibi, LooksRare da OpenSea’yi hedef aldı.
Eğer platform yeteri kadar işlem hacmine sahip değilse NFT’nizi bir pazaryerinde satmak için listelemek yeterli olmayacak. NFT alıp satmak için bir platform seçmeden önce, söz konusu pazar yerinin koleksiyonlarınız için yeterli işlem hacmine sahip olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. Pazar yerinin işlem hacminin yüksek olması, NFT’nizi başka bir tüccara satmanızı kolaylaştırır.
Güvenlik, kripto yatırımcıları için en önemli önceliklerden biri. NFT sektörü büyüdükçe, bilgisayar korsanları ve dolandırıcılar da kripto para ve NFT yatırımcılarını avlamanın daha fazla yolunu buluyor.
Bu nedenle, bir NFT pazar yeri seçerken, platformun kullanıcıları korumak için uyguladığı güvenlik önlemlerini dikkate almak önemli. Olası bir hack durumunda, NFT pazarı, tıpkı OpenSea’nın yaptığı gibi, kullanıcıların uğradıkları kayıpları telafi edebilmeli.
Bir NFT pazar yeri seçmeden önce göz önünde bulundurulması gereken bir diğer önemli faktör de platformun kullanıcılarına uyguladığı komisyonlar.
Bugün piyasadaki çoğu NFT alım satım web sitesi, her NFT satışı için %2,5-%15 arasında komisyon alıyor. Bu nedenle, seçiminizi yapmadan önce her bir platformun ne kadar ücret aldığını kontrol edin.
NFT’leri başarılı bir şekilde satın almadan veya satmadan önce, işlemlerin blockchain’de işlenmesi gerekiyor ve bu da söz konusu platformun hangi blockchain’leri desteklediğine bağlı olarak işlem ücreti ödenmesini gerektiriyor.
Ethereum gibi bazı blockchain ağları, işlem başına 100 dolara kadar fahiş gas ücretlerine sahip.
Bir NFT pazar yeri seçmeden önce bunu göz önünde bulundurmak, yatırımcıların karlarını maksimize etmelerine ve işlem ücretlerine daha az para ödemelerini sağlar.
NFT pazarı son birkaç yılda o kadar büyüdü ki, NFT kategorilerinin sayısı sonsuzdur. Şu anda NFT piyasasına dijital sanat eserleri, oyun içi varlıklar, müzik, spor kartları/hareketleri hakim olsa da, hala sayısız başka NFT çeşidi var. Ancak, tüm NFT pazar yerleri her kategoriyi desteklemez ve bazı NFT’ler belirli bir platformlara özeldir.
Bazı NFT’ler yerleşik ve tanınmış sanatçılar, teknoloji şirketleri ve kuruluşlar tarafından oluşturulurken, bazı NFT platformları da kayıt olan herkesin kendi NFT’lerini basmasına olanak sağlıyor. Bu nedenle, bir NFT seçerken NFT’nizin kimin tarafından üretildiğini de göz önünde bulundurmanız gerekiyor.
Bazı pazar yerleri, onaylanmış içerik oluşturucuların elit ve premium NFT’leri içindir, diğerleri ise herkesin çalışmalarını basmasına ve satmasına izin verir.
NFT pazaryerlerinde işlemler blockchain üzerinden gerçekleştirilir.
Çoğu NFT platformu Ethereum tabanlıdır, ancak bazıları ise Polygon, Solana, BSC ve Cosmo gibi diğer ağlar üzerine kuruludur.
Ayrıca, bazı NFT pazar yerleri, kullanıcıların tokenize edilmiş varlıklarını desteklenen ağlarda takas etmelerine olanak sağlamak için zincirler arası destek sunar.
Bir NFT pazar yeri platformunu kullanmadan NFT’lere yatırım yapmak çok da kolay değil. Bu nedenle bu yazımızda en popüler pazar yerlerinden bazılarına yer verdik. NFT sektörü devam ettikçe gelecekte daha fazla platformun ortaya çıkmasını bekliyoruz.
Öte yandan bu platformların nasıl kullanıldığını merak ediyorsanız sizin için hazırladığımız kapsamlı “OpenSea nasıl kullanılır?” rehberimize göz atabilirsiniz.
