Yazar:
Çin merkezli DeepSeek, ABD’deki en gelişmiş yapay zeka modellerinden 50 kat daha verimli bir yapay zeka modeli geliştirdi ve bunu açık kaynak olarak yayınladı.
Bu hamle, OpenAI, Google ve Meta gibi ABD merkezli teknoloji devlerini zor durumda bırakarak, Silikon Vadisi’nde büyük bir endişe yarattı. Bu devrimin arkasındaki isim, hedge fon yöneticisi Liang Wenfeng. Kendi fonundan sağladığı kazançlarla DeepSeek’in R1 modelini geliştirdi ve bu modelin insan müdahalesi olmadan kendi kendini geliştirebildiği belirtiliyor.
Wenfeng, AI alanında tekelleşmiş ve kâr odaklı ABD yaklaşımına doğrudan bir meydan okuma yaparak, AI geliştirmek isteyen herkese eşit bir fırsat sundu.
Liang Wenfeng’in Stratejik Hamlesi
Liang Wenfeng, 2021 yılında Çin’in AI sahnesinde gözlerden uzak bir şekilde binlerce Nvidia GPU satın alarak deneyler yapmaya başladı. O dönemde birçok kişi, onun bu girişimini “zengin bir yatırımcının hobisi” olarak görüyordu. Ancak 2023’e gelindiğinde, DeepSeek’i kurarak, hedge fonu High-Flyer üzerinden AI mühendislerini işe aldı ve altyapı geliştirme sürecini hızlandırdı.
DeepSeek’in merkezi Pekin ve Hangzhou’da bulunuyor ve şirket, Çin’in en iyi AI uzmanlarını TikTok’un sahibi ByteDance ile rekabet edecek maaşlarla bünyesine katıyor. Liang bu hamlesiyle, Çin’in ABD ile aynı seviyede inovasyon yapabileceğini kanıtlamak istiyordu ve görünüşe bakılırsa bu hedefe ulaşmayı başardı.
Zamanlamanın da oldukça dikkat çekici olduğu belirtiliyor. DeepSeek’in R1 modelinin piyasaya sürülmesi, Çin Başbakanı Li Qiang’ın liderlik ettiği üst düzey bir toplantıyla aynı gün gerçekleşti. Liang, toplantıya davet edilen tek AI lideriydi, bu da Çin’in ABD’yi yapay zeka alanında geride bırakma hedefini açıkça ortaya koyuyor.
Silikon Vadisi’nde Telaş
ABD’li teknoloji devleri, DeepSeek’in sürpriz hamlesi karşısında hızla harekete geçti. OpenAI, Japon SoftBank ile birlikte 100 milyar dolarlık yeni bir ortak girişim olan “Stargate” projesini duyurdu. Bu projeyle ABD’de AI altyapısını güçlendirmek hedefleniyor.
Bunun yanında, Elon Musk’ın xAI şirketi, Grok AI modellerini eğitmek için bir milyon GPU kullanmayı planlayarak Colossus süper bilgisayarını genişletiyor. Google, Meta ve Anthropic gibi diğer devler de, Nvidia’nın yeni nesil Blackwell çipleri ile altyapılarını güçlendirmek için milyarlarca dolar harcamaya hazırlanıyor.
Ancak ABD’li şirketlerin en büyük dezavantajı, kapalı sistem modeli üzerine kurulu olmaları. Silikon Vadisi, yıllardır AI gelişmelerini gizli ve mülkiyet korumalı sistemlerle yürütürken, DeepSeek’in R1 modelini açık kaynaklı hale getirmesi, sektördeki dengeleri değiştirdi.
Bu gelişme, ABD’li şirketler üzerinde baskı oluştururken, aynı zamanda DeepSeek’in sürdürülebilirliği konusunda da soru işaretleri yaratıyor. Kaynaklara göre, şirket Çin’deki en büyük hesaplama kümelerinden birini inşa etmiş olsa da, OpenAI ve Google gibi devlerle rekabet edebilmesi için ölçeğini büyütmesi gerekecek. Bir DeepSeek yetkilisi konuyla ilgili olarak şu açıklamayı kaydetti:
“Büyük bir altyapı kurdular, ancak OpenAI ve Google’ın inşa ettiği devasa sistemlerle kıyaslandığında henüz yeterli değil. Rekabette kalmak istiyorlarsa genişlemek zorundalar.”
Sonuç olarak Çin’in DeepSeek hamlesi, AI sektöründeki küresel dengeleri değiştirme potansiyeline sahip. Liang Wenfeng’in yenilikçi ve açık kaynak yaklaşımı, Silikon Vadisi’ni zorlarken, ABD’li devler de rekabet gücünü koruyabilmek için hızla yatırımlarını artırıyor. Yapay zeka yarışında iki ülke arasındaki rekabetin daha da kızışması bekleniyor.
