Yazar:
Yapay zeka, 2024’te gündemden düşmeyen konulardan biri. Küresel trend kripto paralara ve AI ile ilişkili coin’lerin gördüğü ilgiye de yansımış durumda. Bu kripto paralardan biri de Bittensor (TAO).
Bittensor nasıl çalışıyor? Yapay zeka ile ilişkisi ne? TAO ne işe yarıyor?
Tüm soruları bu yazımızda yanıtladık.
Bittensor Nedir?
Bittensor, blockchain tabanlı bir yapay zeka (AI) ve makine öğrenimi ağıdır. Makine öğrenimi modellerini merkeziyetsiz bir yapıyla birbirine bağlar.
Bittensor, OpenTensor tarafından Polkadot parachain’i (paralel zincir) olarak, amaca özel blockchain oluşturmayı mümkün kılan Substrate çerçevesiyle geliştirildi. Mart 2023’de kendi blockchain’i Nakamoto’ya taşındı.
Platform, farklı AI modellerinin birlikte çalışarak bilgi paylaşabilecekleri bir pazar yeri olma amacıyla geliştirildi. Kripto para stake ederek kayıt sürecinden geçen ağ katılımcıları, her biri kendi düğümleri ve alanlarıyla ilgili makine öğrenimi modelleri olan subnet’lere katılıyorlar.
Subnet’ler madenci ve doğrulayıcı olmak üzere iki rol üstlenebiliyor. Madenciler, sunucu gibi çalışarak yapay zeka hizmetleri sağlıyor ve ağın sunduğu hizmetlere uygun olarak kendisine yönlendirdiği talepleri yanıtlıyor. Doğrulayıcılar ile madencilerin yanıtlarının geçerliliğini kontrol ediyor ve denetleyici görevi görüyorlar.
Madenci veya doğrulayıcı olarak sunulan hizmetler, ekosistemin kripto parası TAO ile ödüllendiriliyor.
Bittensor’de sohbet botları ve metinden görsel üretici gibi çok çeşitli amaçlar doğrultusunda yapay zeka modelleri geliştirilebiliyor. Farklı modeller iletişim kurarak birbirinden öğrenebiliyor ve birbirlerinin gelişimini destekliyor.
AI ve Makine Öğrenimi Nedir?
Yapay zeka veya İngilizce kısaltmasıyla AI, insan zekasını taklit ederek veri analiz edebilen ve anlamlı çıktılar üretebilen teknolojileri ifade ediyor. Son yılların gündem maddelerinden biri olan AI, özellikle ChatGPT’nin piyasaya sürülmesiyle popüler oldu.
Makine öğrenimi ise bir yapay zeka uygulama alanı. Makinelerin deneyimlerden öğrenerek kendi kendilerini otomatik olarak geliştirmelerini ifade ediyor.
Bittensor Neyi Çözüyor?
Yapay zeka modellerini eğitmek için gereken verilere erişim masrafı, model geliştirme imkanının yalnızca kaynakları bol büyük kuruluşlar ile sınırlı kalmasına yol açıyor. Farklı kuruluşların geliştirdiği modeller de birbiriyle etkileşime girme fırsatını çoğu zaman bulamıyor.
Tüm bu faktörler, AI modellerinin gelişim sürecine kurumsal çıkarlar ve ulusal politikaların karışması tehlikesini doğuruyor, etik birçok problem ortaya çıkarıyor.
Bittensor, blockchain tabanlı merkeziyetsiz yapısıyla yapay zeka geliştirme işini dağıtık bir topluluğa bırakıyor. Blockchain’in değiştirilemezliği ve dağıtık sistem, sansüre dayanıklı bir ortam sağlıyor.
Ekosistemdeki AI modellerinin birbirinden öğrenmelerine olanak sağlayarak, yapay zeka alanının büyümesine katkı sunuyor.
TAO Nedir?
TAO, Bittensor ekosisteminin yönetişim token’ıdır. Tıpkı Bitcoin gibi, maksimum arzı 21 milyon ile sınırlıdır.
TAO sahipleri, Bittensor yönetişimine katılarak değişiklik tekliflerinde oy kullanma hakkına sahip oluyorlar. Yönetişime katılmak, madenci veya doğrulayıcı olmak için belirli bir miktar TAO stake etmek gerekiyor. Yürütülen bu süreçler, yine TAO ile ödüllendiriliyor.
Ekosistemde gerçekleştirilen işlemler ve AI hizmetlerinin ödemeleri de TAO ile yapılıyor.
TAO, ayrıca borsalarda listeleniyor. Dolayısıyla değişken değere sahip bu varlık, bir yatırım aracı olarak da kullanılıyor.
TAO Nasıl Satın Alınır?
TAO, merkezi ve merkeziyetsiz birçok kripto para borsasında listeleniyor. Mart 2024 itibarıyla Gate, Uniswap, KuCoin, MEXC, BingX, Bitget, Bitmart ve CoinEx bu borsalar arasında yer alıyor.
