Bitcoin blok ödülü yarılanması, her dört yılda bir gerçekleştirilen ve madencilerin her bir blokta ürettiği BTC miktarını yarı yarıya azaltan önceden programlanmış bir mekanizmadır.
Blok ödülü yarılanması, Bitcoin blockchain’indeki en önemli olaylardan biridir. Bitcoin’de bir sonraki blok ödülü yarılanması 2024 yılının Nisan ayında gerçekleşecek. Bu nedenle kripto para piyasası oldukça heyecanlı ve yarılanmanın Bitcoin fiyatı, madenciler üzerindeki etkisi ve daha birçok konuda spekülasyon yapmaya başladı bile.
Blok ödülü yarılanması yalnızca Bitcoin için değil, kripto para piyasası için de çok önemli bir olay. Bu yazımızda Bitcoin blok ödülü yarılanmasına ilişkin en çok merak edilen konulara yakından bakacağız.
Bitcoin blok ödülü yarılanması, her dört yılda bir gerçekleştirilen ve madencilerin her bir blokta ürettiği BTC miktarını yarı yarıya azaltan önceden programlanmış bir mekanizmadır.
Bitcoin blockchain’inde her 10 dakikada bir yeni blok üretilir. Bitcoin blockchain’inde eklenen bu blokları çıkaran madencilere karşılığında blok ödülü olarak BTC ile ödüllendirilir. 2023 yılının Temmuz ayı itibariyle madencilere blok ödülü olarak 6,25 BTC blok ödülü ödeniyor. Bu da madencilerin günde toplamda 900 BTC ürettiği anlamına geliyor.
Bitcoin’de “Genesis” olarak adlandırılan ilk blok, 3 Ocak 2009 tarihinde Satoshi Nakamoto tarafından kazıldı. Bitcoin blockchain’inde otomatik olarak her 210.000 blokta bir blok ödülü yarılanması gerçekleştirilir ki bu da 4 yıllık bir zaman dilimine denk geliyor.
Bitcoin blockchain’inde şimdiye kadar toplamda 3 blok ödülü yarılanması (halving) gerçekleşti. Bu yarılanmalardan ilki 28 Kasım 2012’de, ikincisi 9 Temmuz 2016’da ve üçüncüsü ise 11 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşti.
Şu anki göstergeler, Bitcoin blokchain’inde bir sonraki yarılanma olayının 5 Nisan 2024 tarihinde gerçekleşeceğini gösteriyor. Bu nedenle Bitcoin’de dördüncü blok ödülü yarılanmasına bir yıldan çok daha az bir süre kaldığını söylemek mümkün.
En çok merak edilen konulardan biri de Bitcoin’de blok ödülü yarılanması (halving) etkinliklerinin sonsuza kadar devam edip etmeyeceği sorusu. Bu soruya kısaca hayır şeklinde yanıt verebiliriz. Blok ödülü yarılanmaları Bitcoin’in 21 milyon BTC ile sınırlı arzının tamamı madenciler tarafından çıkarılana kadar devam edecek.
Her ne kadar blok ödülü yarılanmaları neticesinde her blokta çıkarılan BTC miktarı azalsa da 21. milyonuncu BTC’nin 2140 yılında çıkarılacağı tahmin ediliyor. Son Bitcoin’in (BTC) çıkarılmasının ardından Bitcoin blockchain’inde yarılanma (halving) etkinlikleri de son bulacak.
Yalnızca Bitcoin yatırımcıları değil, kripto para topluluğunun tamamı, 2024 yılında gerçekleşeceği öngörülen yarılanma nedeniyle heyecanlı.
Blok ödülü yarılanması Bitcoin’de deflasyonist bir etki yaratıyor. Yani her dört yılda bir, blok başına üretilen BTC arzı yarı yarıya azalıyor. Bu da Bitcoin’i (BTC) daha nadir bir varlık haline getiriyor. 2024 yılındaki blok ödülü yarılanmasıyla birlikte Bitcoin’in enflasyon oranı %1,78’den %1,1’e gerileyecek.
Bu nedenle kripto para topluluğu 2024 yılında gerçekleşececeği öngörülen halving nedeniyle oldukça heyecanlı. Tarihsel veriler de Bitcoin’in 2012, 2016 ve 2020 yıllarındaki blok ödülü yarılanmalarını takip eden bir sonraki yılda yükselişe geçerek tüm zamanların en yüksek fiyat seviyelerini belirlediğini gösteriyor. Dolayısıyla 2024 yılındaki yarılanmanın da Bitcoin’de benzer bir etkiye yol açacağı tahmin ediliyor.
Son olarak tarihin her zaman tekerrür etmeyebileceğini, Bitcoin’in 2024 yılındaki yarılanmanın ardından yeni bir ATH belirleyeceğinin garantisi olmadığını da belirtelim.
Bitcoin’de blok ödülü yarılanmasının madenciler üzerinde nasıl bir etki yaratacağı da en çok tartışılan konular arasında. Bu duruma göre değişir. Blok ödülü yarılanmasıyla birlikte madencilerin blok başına kazandıkları BTC miktarı yarı yarıya azalacak. Yani bu noktada son sözü BTC fiyatı söyleyecek.
Bitcoin fiyatının üretim maliyetlerinin altında kalması durumunda madenciler cihazlarını kapatıp tatile çıkma kararı alabilir. Ancak madencilerin faaliyetlerini durdurması, madencilik zorluğunu azaltacağından, üretim maliyetlerini düşürecek. Bu da Bitcoin madenciliğini yeniden kârlı hale getirecek.
Madencilik, Bitcoin blockchain’inin kalbidir. Madencileri geleneksel finans sistemindeki bankalara benzetebiliriz. Nasıl ki bankalar, geleneksel finans sisteminde ödeme ağını koruyorsa, madenciler de Bitcoin blockchain’inde aynı işlevi görüyor. Madenciler, Bitcoin ağının merkezsiz, güvenli ve şeffaf kalmasına olanak sağlıyor. Bunun karşılığında madenciler, blok ödülleriyle ödüllendiriliyor.
Bilindiği üzere Bitcoin’in (BTC) arzı 21 milyonla sınırlandırılmıştır. Son Bitcoin’in çıkarılmasının ardından Bitcoin madencilerine ödenen blok ödülleri de son bulacak. Madenciler, ağdaki karmaşık matematik problemlerini çözdükçe karşılığında blok ödülü alırlar. Bu blok ödülleri yeni üretilen BTC’lerden oluşur.
Blok ödülü yarılanmalarıyla yıllar içerisinde madencilere ödenen blok ödülleri sürekli olarak azalıyor. Bitcoin’in ilk yıllarında blok ödülü 50 BTC’yken, 2012 yılındaki blok ödülü yarılanması sonucu 25 BTC’ye, 2016 yılındaki yarılanma sonucu 12,5 BTC’ye ve 2020 yılındaki yarılanmayla 6,25 BTC’ye geriledi. 2024 yılındaki yarılanmayla Bitcoin’de blok ödülü 3,125 BTC’ye gerileyecek.
Bitcoin ağında blok ödülü başlangıçtaki gibi 50 BTC olsaydı, 8 yıl içerisinde Bitcoin’in 21 milyonluk arzının tamamı 8 yıl içerisinde çıkarılmış olurdu.
Ancak Bitcoin, ağda faaliyet gösteren node’ları desteklemek için blok ödüllerini her 210.000 blokta bir yarı yarıya azaltacak bir mekanizmaya sahiptir. Bitcoin açık kaynaklı bir proje olduğu için, Bitcoin yarılanmasını sağlayan kod satırlarına Bitcoin Github deposundaki herkes kolayca erişebilir:
Consensus.nSubsidyHalvingInterval = 210,000
Kodun bu satırı, her 210.000 blok üretildiğinde bir yarılanma olayının gerçekleşeceğini gösteriyor. Bu, yaklaşık olarak her dört yıllık bir zaman dilimine tekabül ediyor.
Ayrıca, Bitcoin’in kodunda oldukça önemli olan bir satır daha vardır. Şöyle yazıyor:
If (halvings >= 64)
return 0;
Bu, 64 Bitcoin yarılanması olduğunda, ağın kendisine daha fazla Bitcoin eklendiğini görmemesi gerektiği anlamına gelir.
Bitcoin Fiyatı Yarılanmalara Nasıl Tepki Veriyor?
Şimdiye kadar Bitcoin’de üç yarılanma (halving) gerçekleşti. Tarihsel veriler, Bitcoin’de blok ödülü yarılanmalarının Bitcoin’de astronomik fiyat yükselişleri yaşandığını gösteriyor.
28 Kasım 2012 tarihinde Bitcoin tarihindeki ilk yarılanma (halving) gerçekleşti. O dönemde Bitcoin 12 dolardan işlem görüyordu. Blok ödülü yarılanmasını takip eden yıl Bitcoin 10 katlık bir artış kaydederek 120 dolara yükseldi.
Bitcoin tarihindeki ikinci yarılanma (halving) 9 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşti. O dönemde Bitcoin 650 dolardan işlem görüyordu. Yarılanmayı takip eden bir sonraki yıl Bitcoin fiyatı %400’ü aşkın yükseliş kaydetti ve 20.000 dolarla o dönemki tüm zamanların en yüksek seviyesini belirledi.
Bitcoin tarihindeki üçüncü yarılanma (halving) ise 11 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşti. O dönemde Bitcoin 9.000 dolar bandında işlem görüyordu. Yarılanmayı takip eden bir sonraki yıl Bitcoin fiyatı %666’yı aşkın yükseliş kaydetti ve 69.000 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesini belirledi.
2024 yılındaki bir sonraki blok ödülü yarılanmasının ardından da Bitcoin’de benzer bir performansa yol açacağına dair beklentiler var. Önde gelen kripto para analistlerinden PlanB, 2024 yılındaki blok ödülü yarılanmasının ardından lider kripto para biriminin önce 100.000 dolara sonrasında ise 200.000 dolara kadar yükseleceğine inanıyor.
