2023 yılı geride kaldı ve kripto para topluluğu 2024 yılının piyasa için olumlu geçeceğine inanıyor.
Bununla birlikte 2023 yılı kripto para sektörü için oldukça hareketli geçti. Sektör, birçok farklı gelişmeden payına düşeni aldı. Tüm bu yaşananlar kripto para piyasasını şekillendirdi.
2022 yılında yaşanan felaketler sonucunda düzenleyiciler 2023 yılında kripto para piyasasına yönelik baskısını arttırdı. Dünyanın en büyük kripto para borsası Binance’in CEO’su Changpeng Zhao hakkındaki suçlamaları kabul etti ve görevinden istifa etti. Spot Bitcoin ETF başvurularının onaylanacağına dair beklentiler arttı.
Gelin 2023 yılında kripto para piyasasında önemli sonuçlara yol açan başlıca gelişmelere yakından bakalım.
ABD Bankacılık Krizi Kripto Para Şirketlerini Etkiledi
Kripto para şirketlerine ve teknoloji girişimlerine hizmet veren Silicon Valley Bank (SVB), Signature Bank ve Silvergate, Mart ayında sürpriz bir şekilde çöktü. ABD Bankacılık Krizi olarak tanımlanan bu çöküş, ABD bankacılık tarihindeki en büyük krizlerden biri olarak tarihe geçti.
Her şey Silvergate borsasının FTX’in çöküşü nedeniyle 2022 yılının dördüncü çeyreğinde 1 milyar dolar zarar ettiğini bildirmesiyle başladı. Silvergate, takip eden günlerde kripto para müşterilerinin 7/24 ödeme yapmasına olanak tanıyan bir anlık ödeme hizmeti olan Silvergate Exchange Network’ün (SEN) kapatıldığını duyurdu ve bu hamlenin “risk odaklı bir karar” olduğunu belirtti.
Bu gelişmenin ardından Silvergate sonunda borçlarını ödeyebilecek durumda olmasına rağmen gönüllü tasfiyeye girdi. O dönemde Huobi ve Coinbase gibi önde gelen kripto para borsaları Silvergate ile olan ilişkilerini sonlandırdı. Günler sonra Kaliforniya Finansal Koruma ve İnovasyon Departmanı teknoloji girişimlerine hizmet veren Silicon Valley Bank’i (SVB) kapattı. SVB, 2008’de Washington Mutual Bank’tan sonra Amerika Birleşik Devletleri’nde başarısız olan en büyük banka oldu.
Müşterilerinin para çekmek için akın etmesiyle Silicon Valley Bank (SVB) devasa bir banka yığılmasıyla karşı karşıya kaldı. SVB’nin karşı karşıya kaldığı durumu gören bankacılık düzenleyicileri, müşterileri paniğe kapılan bir diğer kripto para dostu banka Signature Bank’i de kapattı. Bu gelişme de Signature Bank hisselerinde devasa fiyat hareketlilikleriyle ve çöküşle sonuçlandı.
Bu çöküşler kripto para şirketlerini de yakından etkiledi. USDC’nin ihraççısı Circle, nakit rezervlerinin bir kısmını SVB, Silvergate ve Signature bankaları da dahil olmak üzere çeşitli ABD finans kurumlarında tutuyordu. Circle, çöken Silicon Valley Bank’te (SVB) 3 milyar dolarlık mevduat bulunduğunu açıkladı.
Silicon Valley Bank’in çöküşünden kısa bir süre sonra USDC’nin dolar sabiti kısa bir süreliğine bozuldu. Silicon Valley Bank ve Signature Bank çöküşlerinden etlilenen diğer kripto para şirketleri arasında Ripple, BlockFi, Coinbase ve Paxos yer alıyordu.
Yazıt Çılgınlığı
2023 yılının başlarında Bitcoin’de başlayan yazıt (inscriptions) çılgınlığı Ethereum ve Ethereum Sanal Makinesi (EVM) destekli diğer blockchain ağlarına da sıçradı.
Türkçeye “yazıt” olarak çevrilen Inscription’lar, blockchain’e gömülü veri dosyaları olarak özetlenebilir. NFT’lerin Bitcoin ağına getirilmesi amacıyla yürütülen çalışmaların bir sonucu olan yazıt çılgınlığı, Bitcoin’in (BTC) en küçük değeri olan bir satoshi üzerine yazılabilen Bitcoin Ordinals ile başladı.
Ordinals çılgınlığı Bitcoin ağındaki işlemlerde ciddi bir yükseliş yaşanmasıyla sonuçlandı. Ancak Ordinals çılgınlığı ağda tıkanıklıklarla ve işlem ücretlerinin yükselmesiyle sonuçlandı. Geliştiriciler Kasım ayında yazıtları, Ethereum ve EVM destekli diğer blockchain ağlarına getirmenin bir yolunu buldu. Ethereum ve EMV uyumlu blockchain ağlarındaki yazıtlar, işlem çağrı verilerine gömüldü. Böylelikle kripto para piyasasının genelinde yazıt çılgınlığı başladı.
Her ne kadar yazıt çılgınlığı ciddi anlamda Bitcoin’e yönelik ilgiyi arttırsa da bazı maksimalistler, bu trendi spam ve aldatmaca olarak tanımladı. Bitcoin Core geliştiricisi Luke Dashjr, Ordinals yaratıcılarının Bitcoin ağını spamlamak için Bitcoin Core’daki bir güvenlik açığından yararlandığını belirtti. Geliştirici ayrıca Ordinals’in Bitcoin’e yönelik bir saldırı olduğuna inanıyor.
SEC, Binance ve Coinbase’e Dava Açtı
Haziran ayında ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) en büyük iki kripto para borsası olan Binance ve Coinbase’e dava açtı. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu bu davalarda Binance ve Coinbase’i menkul kıymet yasalarını ihlal etmekle ve menkul kıymet olarak tanımlanan varlıkların satışını kolaylaştırmakla suçladı.
Binance ve Coinbase, SEC’in suçlamalarını reddetti. Binance, SEC’in açtığı bu davanın uzun soluklu olduğunu düşündüğü için Binance.US’daki çalışanlarının bir kısmını işten çıkardı.
Ripple’ın SEC’e Karşı Kazandığı Zaferler
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (SEC), 2020 yılının Aralık ayında Ripple’a açtığı davada bu yıl önemli gelişmeler yaşandı. 2023 yılının Temmuz ayında davaya başkanlık eden Yargıç Analisa Torres, Ripple’ın ikincil piyasalarda yaptığı XRP satışlarının yatırım sözleşmesi teklifi olmadığına hükmetti. Bu anlamda mahkeme kararı, SEC’in iddialarının aksine XRP’nin menkul kıymet olmadığına işaret ediyor.
Mahkemenin bu kararı, davada şimdiye kadarki en önemli gelişme olarak kayıtlara geçti.
SEC davada Ripple Labs’i, XRP satışları aracılığıyla 1,3 milyar dolarlık kayıt dışı menkul kıymet satışı gerçekleştirmekle suçluyordu. Ripple ve CEO’su Brad Garlinghouse, firmanın herhangi bir suç işlemediğini savunarak iddiaya karşı mücadele etti.
Mahkemenin Temmuz ayındaki bu kararı, Ripple ve XRP adına önemli bir zafer olarak kayıtlara geçti. Bununla birlikte davaya başkanlık eden Yargıç Analisa Torres, Ripple’ın özet yatırımcılara yönelik gerçekleştirdiği XRP satışlarının ise menkul kıymet yasalarını ihlal ettiğini belirtti.
SEC, Eylül ayında bu kararı temyize götürdü. Ekim ayı başında ise Yargıç Analisa Torres başkanlığındaki mahkeme bu temyiz başvurusunu reddetti. Dolayısıyla bu gelişme, Ripple ve XRP adına ikinci zafer olarak kayıtlara geçti.
İlerleyen günlerde SEC’in Ripple’ın üst düzey yöneticileri Brad Garlinghouse ve Chris Larsen’e karşı yönelttiği suçlamalar düşürüldü. Bu da Ripple’ın dört ay içerisinde SEC’e karşı aldığı üçüncü zafer oldu.
BlackRock’ın Spot Bitcoin ETF Başvurusu
Yönetimi altında yaklaşık 10 trilyon dolarlık varlık bulunan dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackRock, Haziran ayında spot Bitcoin ETF başvurusunda bulundu. BlackRock’ın bu başvurusunun ardından Fidelity Digital, WisdomTree, Invesco ve VanEck gibi diğer önde gelen şirketler de spot Bitcoin ETF başvurusunda bulundu.
Bununla birlikte SEC henüz spot Bitcoin ETF’lerine yeşil ışık yakmadı. SEC’in önümüzdeki günlerde spot Bitcoin ETF başvurularına ilişkin kararını açıklaması bekleniyor. BlackRock’ın spot Bitcoin ETF başvurusunda bulunması, SEC’in bu ürüne yeşil ışık yakacağına dair beklentileri arttırdı.
Kripto para topluluğu, spot Bitcoin ETF’lerinin onaylanacağı umuduyla 5 Ocak ve 10 Ocak 2024 tarihlerine odaklanmış durumda.
ChatGPT Kurucusunun Worldcoin Projesi
OpenAI CEO’su Sam Altman tarafından kurulan Worldcoin, WLD tokem’ini 2023 yılının Temmuz ayında piyasaya sürdü. Ancak Worldcoin projesi, kullanıcılarına iris taramasını zorunlu tutması nedeniyle eleştirlere maruz kaldı.
Fransa, Birleşik Krallık, Almanya ve Arjantin’deki düzenleyici makamlar gizlilik endişelerini dile getirdi ve projeyle ilgili soruşturmalar başlattı. Kenya ise Worldcoin’in ülkede faaliyet göstermesini yasakladı.
Düzenleyicilerin projeye yönelik baskısı devam ederken Worldcoin’in Brezilya ve Fransa’daki çevrimdışı kullanıcılar için iris doğrulamasını sessizce durdurduğunu belirtiliyor. Bununla birlikte Worldcoin projesi faaliyetlerini Singapur’a genişletti.
Grayscale’in SEC’e Karşı Kazanımı
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Ripple’ın ardından Grayscale karşısında da mağlubiyet yaşadı. Grayscale, Grayscale Bitcoin Trust (GBTC) adlı fonunu spot Bitcoin ETF’sine dönüştürme talebini reddeden SEC’e dava açtı.
Mahkeme ise SEC’e bu kararını yeniden gözden geçirmesini emretti. Böylelikle Grayscale, SEC karşısında önemli bir zafer kazandı. O dönemde bazı uzmanlar, mahkemenin bu kararının SEC’in spot Bitcoin ETF başvurularını kesinlikle onaylayacağı anlamına gelmediğini ifade etmişti.
Sam Bankman-Fried’ın (SBF) Hikayesi
Hiç şüphesiz 2023 yılının en hareketli geçen aylarından bir tanesi de Kasım ayıydı. 2022 yılında iflas eden FTX borsasının kurucusu ve eski CEO’su Sam Bankman-Fried, yaklaşık bir yıl sonra dolandırıcılık ve komplo da dahil olmak üzere yedi suçtan mahkum edildi.
2022 yılının Kasım ayında FTX’in çöküşünün ardından Bankman-Fried, borsadaki CEO’luk görevinden görevinden istifa etti. Eski CEO daha sonra tutuklandı ve daha sonra ABD’ye iade edildi.
2023 yılının Ekim ayında başlayan ve bir ay süren duruşmanın ardından, 12 kişilik jüri, SBF’yi dolandırıcılık, komplo ve kara para aklamayı içeren yedi suçlamanın tamamından suçlu buldu. Tüm bu suçlamalar, SBF’nin 120 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabileceğini gösteriyor. Bununla birlikte SBF’nin avukatları müvekkilinin masumiyetini koruduğunu ve iddialarla mücadele etmeye devam edeceğini söyledi.
Sam Bankman-Fried’ın cezasının 28 Mart 2024 tarihinde açıklanması bekleniyor. 2024 yılının Mart ayında iki farklı duruşmaya çıkması beklenen SBF’nin ikinci bir duruşmaya çıkmasına gerek kalmayabilir. ABD hükümeti Yargıç Lewis Kaplan’a, eski girişimciyi banka dolandırıcılığı, yabancı yetkililere rüşvet vermeye çalışmak ve lisanssız bir para aktarma işi yürütmekle suçlayan ikinci suçlama setini düşürme niyetinde olduklarını bildirdi.
Binance’e 4 Milyar Dolar Ceza, CZ İstifa Etti
Kasım ayında kripto para sektöründe sürpriz bir gelişme yaşandı ve Binance, ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) ile uzlaşmaya vararak 4,3 milyar dolar ödemeyi kabul etti. Uzlaşma kapsamında Binance CEO’su Changpeng Zhao görevinden istifa etti.
Tüm dünyada düzenleyicilerin radarında olan Binance borsası, uzlaşma kapsamında Banka Gizlilik Yasasını kasıtlı bir şekilde ihlal etmek de dahil olmak üzere çeşitli suçlamaların yanı sıra yüklü miktarda ödeme yapmayı kabul etti. Changpeng Zhao da hakkındaki suçlamaları kabul etti ve borsadaki CEO’luk görevinden istifa etti ve 50 milyon dolar para cezasına çarptırıldı.
Binance.US’deki yönetim kurulu başkanlığı görevinden de istifa eden Changpeng Zhao, ABD bölge mahkemesinin kaçma riski olduğunu iddia eden hükümet lehine karar vermesiyle 23 Şubat 2024’teki cezasına kadar ABD’de kalmaya devam edecek.
Changpeng Zhao’nun istifa etmesinin ardından Binance’in CEO’luk koltuğuna Richard Teng getirildi.
2023 Yılında Yaşanan Hack’ler
2023 yılındaki hack vakaları, bir önceki yıla kıyasla önemli ölçüde azaldı. 2023 yılında gerçekleştirilen en önemli hack vakaları arasında DeFi kredi protokolü Euler Finance, Mart ayında flash kredi saldırısına uğradı ve platformdan 197 milyon dolar değerinde varlık çalındı. Nisan ayında saldırganlar, çaldıkları tüm fonları iade etti.
Kripto para borsası Poloniex de 2023 yılında saldırıya uğradı ve platformdan Ether (ETH), USDT, USDC ve Shiba Inu (SHIB) gibi varlıklar aracılığıyla toplamda 125 milyon dolarlık kripto para çalındı.
Bir başka proje olan Mixin Network de 2023 yılında saldırıya uğrayan kripto para projeleri arasında yer alıyor. Eylül ayında saldırıya uğrayan Mixin Network’ten yaklaşık 200 milyon dolarlık varlık çalındı. Saldırıdan kısa bir süre sonra Mixin Network ekibi hackerlara çaldıkları fonları iade etmeleri için çağrıda bulundu ve 20 milyon dolarlık hata ödülü teklif etti.
2024’te Kripto Para Piyasasını Neler Bekliyor?
2024 yılına harika bir başlangıç yapan Bitcoin (BTC) 46.000 dolar sınırına kadar yükseldi. Önde gelen analistler ve uzmanlar, Bitcoin’in (BTC) yaklaşan blok ödülü yarılanması ve spot Bitcoin ETF’lerinin onaylanacağına dair beklentiler neticesinde 2024 yılında harika bir performans göstereceğine inanıyor.
Bitwise, kısa bir süre önce yaptığı Bitcoin (BTC) fiyat tahmininde 80.000 dolar seviyesine işaret etti. Bununla birlikte diğer isimler tarafından yapılan BTC tahminlerinden bazıları ise 100.000 dolar ile 1 milyon dolar arasında değişiyor.
2024 yılında kripto para piyasasının nasıl bir performans sergileyeceğini görmek heyecan verici olacak.